BİR GÖRSEL OKUMA DENEMESİ: OTOMATİK PORTAKAL FİLMİ

Authors : Mahir Yerlikaya, Canan Geçen

Pages : 369-398

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1543614

View : 111 | Download : 71

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde teknolojik gelişmelerin de etkisiyle iletişim sözlü ve yazılı dilin ötesine geçmiş ve yeni bir görsel çağ başlamıştır. Yeni görsel çağ yaşam pratiklerimizi dönüştürmekte, sözel ifade becerilerimiz azalırken görsel düşünme ve algılama gibi bilişsel yeteneklerimiz gelişmektedir. Bu bağlamda özellikle dijital platformlardaki görsel içerik artışı, medya ile bütünleşik bir yaşama biçimi geliştirmiş olan bireyler için görsel okuryazarlık ihtiyacını gündeme getirmiştir. Çalışmada öncelikle görsel okuryazarlığa ilişkin kavramsal bir çerçeve çizilmiş, ardından Otomatik Portakal filminden alınan bir kesit üzerinden görsel bir okuma yapılmıştır. Çalışmanın temel amacı, kapsamlı bir görsel okuma pratiğinin gerçekleştirmek için sistematik, bilimsel bir yöntemin nasıl kullanılabileceği konusunda literatüre katkı sağlamaktır. Çalışmanın sonucunda, görsel içeriklerin çok katmanlı yapılar olarak varlık sürdürdükleri; kültürel, psikolojik, arketipsel vb. birçok görsel kod ve imgenin yanı sıra renk, ışık, kamera açısı vb. görsel tekniklerin de anlam yaratımında kullanıldığı saptanmıştır. Görsel okuma sonucunda, görselin anlam yaratımında süt ve kan gibi zıt kodların ve fötr şapka gibi kültürel kodların yanı sıra Anima ve Animus arketiplerini çağrıştıran göğüs bantları ve Horus\\\' un gözü gibi mitik unsurların kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın karşılaştırma bölümünde ise tek bir unsurun (kostüm) değişmesiyle dramatik yapı üzerinde yaşanan değişim örneklendirilmiştir.
Keywords : Görsel Okuryazarlık, Görsel Algı, Sinema, Sinema Kodları, Otomatik Portakal, Stanley Kubrick