GELENEKSEL TIĞ İŞİ DANTELLERİN (TENTENELERİN) ÇAĞDAŞ TAKILARDA YORUMLANMASI

Authors : Nesrin YEŞİLMEN

Pages : 18-29

View : 12 | Download : 14

Publication Date : 2020-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada ve ülkemizde kullanımı 16. Yüzyıllara kadar uzanan danteller, üretim, malzeme ve kullanım amaçlarına göre farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmalar ülkeden ülkeye hatta bölgeden bölgeye göre çeşitlilik göstermekte, adlandırma ve anlamlandırmada farklılıklar yaratmaktadır. Özellikle ülkemizde son yüzyıldaki kullanımına bakıldığında dantellerin, yapılış şekline göre tığ, iğne, mekik ve makine vb. isimler ile anıldığı, kullanım alanlarına göre ise çarşaf kenarı, havlu kenarı, ara dantel ve yemeni oyası vb. şeklinde sınıflandırıldığı görülmektedir. Çalışmada ise tığ işi danteller genel bir bakış ile araştırılmış olup, çağdaş sanatta ve takı tasarımında motiflerin estetik değer olarak kullanımı örnekler ve denemeler yapılarak irdelenmiştir. Takı ise; insanlık tarihi ile eşdeğer bir geçmişe sahip olmanın yansıra gelişip değişerek bugünlere kadar ulaşmıştır. İlkel toplumlarda bir ritüelin ya da inanışın parçası olan ve deniz kabuğu, deri, kemik vb. gibi organik malzemeler ile başlayan bu serüvende takılar kavramsal anlamda sanatsal bir kimlik kazandıkları günümüze ulaşmışlardır. Takılar da tıpkı danteller gibi kültüre ve coğrafi bölgelere göre farklılık göstermektedir. Ancak her iki unsur da bir kültür aktarıcısı olarak görülebilir. Bu bağlamda kaybolmaya yüz tutmuş ve kültürel belleğimizin bir parçası olan dantellerin takılar aracılığı ile var olmaya devam etmesi ve her iki sanatın harmanlanarak yeni bir bakış açısı oluşturması, geçmişe köprü kurma açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada; dantelin genel tanımı ve tarihçesi anlatılmakta olup detaylı sınıflandırmalar yapılmadan geleneksel tığ işi dantellerin, çağdaş sanatta kullanımına ve araştırmacının takı yorumlamalarına yer verilmektedir.
Keywords : Dantel, Tığ İşi, Tentene, Takı, Çağdaş Takı