MODERN ESTETİĞİN ÖNCÜ İSMİ: SHAFTESBURY’NİN FELSEFESİNDE SANAT VE ESTETİK

Authors : Çağatay Olgun

Pages : 153-170

View : 28 | Download : 55

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, 18. yüzyıl İngiliz filozofu Shaftesbury’nin sanata ilişkin düşüncelerini ve modern estetiğin evrimine olan katkılarını incelemektedir. Shaftesbury, estetik deneyimi salt bir duygu olarak değil, aynı zamanda rasyonel bir düzen içinde ele alarak güzellik algısını bilişsel bir kavrayışla birleştirmiştir. Bu yaklaşımı, sanatın salt duygusal bir ifade olmanın ötesinde, zihinsel bir faaliyet olduğunu işaret etmektedir. Ayrıca, toplumsal yapı ve sanat arasındaki ilişkiyi ele alarak, estetik gelişimin sosyal bağlamdaki önemini vurgular. Sanatın doğayı anlama ve ifade etme yeteneğine vurgu yaparak, estetik düşünceye ilişkin özgün tartışmalara öncülük eder. Shaftesbury\\\'nin felsefi düşünceleri, özellikle estetik deneyim, güzellik algısı ve sanatın doğasıyla ilgili benzersiz perspektifi, modern estetik düşüncenin evrimine önemli bir katkı yapmıştır. “Characteristicks of Men, Manners, Opinions, Times” ve “Second Characters” eserlerinde yer alan rasyonel düzen, duygu ve zihin arasındaki denge, estetikle ahlak arasındaki ilişki gibi temalar, günümüz estetik teorilerinde hala tartışılan başat konular arasında yer almaktadır. Estetik ilgisizlik kavramı ise başta Kant felsefesinde olmak üzere modern estetiğe yön veren çok sayıda teorisyen ve düşünürü etkilemiştir. Shaftesbury’nin fikirleri, estetik alanındaki bilgi birikimimizi genişletmek ve günümüzdeki estetik anlayışının evrimini daha iyi kavramak adına önemli bir referans noktası oluşturmaktadır. Teorisinde öne çıkan değerlerin tarihsel bağlamda incelenmesi, estetik deneyimin doğasına ilişkin araştırmalarımızın yanı sıra, estetiğin insan yaşamındaki etkisine yönelik yaklaşımlarımıza katkı sağlama potansiyeli taşımaktadır.
Keywords : Shaftesbury, estetik, modern sanat, sanat felsefesi