Resimde `Cumhuriyet`in Kurucusu` İmgesi; `Atatürk Telgraf Başında`

Authors : Ali Asker Bal

Pages : 171-183

View : 29 | Download : 56

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet dönemi resim sanatı, kültür ve sanat politikaları paralelindeki üretimlerle, ulus inşasının önemli bir parçası olmuştur. Yeni kurulan genç cumhuriyet rejimi, henüz taze bir geçmişin izlerini taşıyan milli mücadele ve kurtuluş savaşı konularının sanat alanına taşındığı bir pratik sergilemiştir. Dönemin sanatçıları bir halk aydınlanması ve bilinçlendirilmesine dönüşen bu sanat kültür hareketine büyük bir gönüllülükle dahil olmuşlardır. Dünya sanatındaki örneklerde olduğu gibi, cumhuriyet tarihimizde de ulus inşasının ideolojik anlayışı gereğince halk için değer taşıyan ‘önder’, ‘kahraman’, ‘kurtarıcı’ imgesi bu resim konularının en yaygın türünü oluşturmaktadır. Cumhuriyetin kurucusunun tek başına veya çok figürlü bir kompozisyon içinde gösterildiği resimler arasında Şeref Akdik’in “Atatürk Telgraf Başında” adlı yapıtı önder imgesini propaganda düzeyinde temsiline yer veren özel bir yapıttır. “Atatürk Telgraf Başında” resmi, cumhuriyetin kuruluşunu izleyen 10. yıl onuruna, Atatürk devrimleri ve cumhuriyetin kazanımlarını ele alan sanat yapıtlarının sergilendiği ‘İnkılâp Plastik Sanatlar Sergisi’ kapsamında üretilmiştir. Millî mücadele ile neredeyse özdeşleşmiş bir aygıt olan telgraf etrafında, Atatürk ve çalışma arkadaşlarının ruh halleri dönemin gerilimli atmosferi içerisinde gelecek kuşaklara bir tarihi anlatı olarak bırakılmak istenmiş gibidir. Cumhuriyetin kurucusu, özellikle portresinde belirginleşen ifadeyle, tüm süreci büyük bir dikkat ve titizlikle yöneten kişi olarak anıtsal bir temsile kavuşturulmuştur. Resim, cumhuriyet dönemi resim sanatının baş yapıtlarından biri olarak kültür tarihimizde yerini almıştır.
Keywords : Atatürk, Şeref Akdik, Resim, Cumhuriyet, Telgraf