18. YÜZYIL OSMANLI ULEMÂSI NAZARINDA CİHAD: MİRZAZÂDE MEHMED SÂLİM EFENDİ VE NEYLÜ’R-REŞÂD FÎ EMRİ’L-CİHÂD İSİMLİ RİSÂLESİ

Authors : Şule ERASLAN

Pages : 63-104

View : 7 | Download : 8

Publication Date : 2018-09-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern dönemde hakkında en çok tartışılan mevzulardan birisi İslâm’da cihâdın mahiyetidir. Oryantalist çalışmalar, Müslümanların gayr-ı müslimlerle ilişkilerinin esasını savaş ahkâmının teşkil ettiğini vurgulamak suretiyle modern dönemdeki terör eylemlerinin kaynağı olarak cihâd kavramına işaret ederler. Buna mukâbil modern dönem Müslüman aydınlarının ekseriyetinin, İslâm’ın diğer devletlerle ilişkilerinin esas itibariyle barışçıl bir karakter arzettiğini iddia ettikleri ve İslâm’da cihâdı sırf müdâfa savaşı olarak kurgulama gayreti içerisine girdikleri dikkat çekmektedir. Makalenin girişinde İslâm’da cihâdın mahiyetine dair yürütülen bu tartışmalara ve tartışmaların muhtemel sebeplerine değindikten sonra bir 18. yy. Osmanlı aliminin zihin dünyasında cihâdın hangi muhtevayla yer işgal ettiğini ve referans kaynaklarını tespite çalışacağız. Makalede esas vurgumuz ise modern dönemdeki gayr-ı müslimlerle ilişkilerde barışın esas olduğunu Hanefi ulemâya referansla ileri sürme gayretlerinin aksine, Mirzazâde Mehmed Sâlim Efendi’nin, gayr-ı müslimlerle ilişkilerde savaşın esas olduğunu Hanefi ulemânın temel metinlerine referansla savunmasına olacaktır.
Keywords : Mirzazâde Mehmed Salim Efendi, Cihad, Osmanlı Uleması, Fıkıh