Portre Sanatında Yüzün Temsil Sorunu

Authors : Handan DAYI

Pages : 45-58

View : 26 | Download : 18

Publication Date : 2019-01-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Aydınlanma ile derinle ş en dualistik dü ş ünce yapısı tüm ili ş kileri kar ş ıtlıkları ile dü ş ünmekle karakterize olur. Bu kar ş ıtlıkları anlama çabasında, yüzün dı ş  dünyanın uyaranlarına verdi ğ i duygusal tepkileri yansıtan temsilleri oldu ğ u dü ş ünülür. Ba ş ka bir deyi ş le, bizler yüzü bedenin ve duyguların temsili; dı ş  dünyada gözlenen tepkilerin içsel aynası olarak kabul ederiz. Özellikle portre resmi ile ba ş layan süreçte ki ş iyi görselle ş tiren fiziksel benzetmeci tutum, onu daha iyi anlatabilecek duygu temsillerinin de dikkate alınması ile geli ş mi ş tir. Ancak günümüzde yüzün, sadece duyguları temsil eden bir zemin olmadı ğ ı ve duygulanı ş  süreçlerinin duygu kategorilerinden daha önce geldi ğ i dü ş ünülmektedir. Bu durum bizi, temsiliyet alanı olarak görülen portreler üzerinde tekrar dü ş ünmeye yöneltmektedir. Bu makalede, temsil alanı olan portrelerin sanat tarihinde izlerini sürerken yüzde temsil edilemez olana da bakmak istiyoruz. Çalı ş mada Platon, Spinoza ve Deleuze’ün duygu, duygulanı ş , idea, temsil gibi kavramları üzerinden, bir geçi ş  alanı olarak yüze ve portrelere odaklanaca ğ ız. Amacımız daha çok portrelerde kategorik duygu temsilleri dı ş ında dile gelmeyeni aktarma potansiyelini göstermek ve sanat disiplini üzerinden açılacak temsil edilemez olanı yansıtmaya dönük olanaklara vurgu yapmaktır.
Keywords : Portre, duygu, duygulanış, temsil