Tao-Klarceti Bölgesi Dini Mimarisinde Görülen Zoomorfik Plastik Bezeme Örnekleri

Authors : Tahsin KORKUT

Pages : 801-816

View : 27 | Download : 14

Publication Date : 2019-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihi kaynaklara göre “Tao-Klarceti” olarak bilinen; Artvin, Erzurum, Ardahan ve Kars illerini kapsayan bölgede, başta Doğu Roma İmparatorluğu insert ignore into journalissuearticles values(Bizans); olmak üzere, İran insert ignore into journalissuearticles values(Pers- Sasani); ve daha sonra da Gürcü Bagratlı Hanedanlığı’nın insert ignore into journalissuearticles values(8-14. yy.); hâkimiyet kurduğu ve bunu mimari ve sanat alanında da görünür kıldıkları gözlenmektedir. Hıristiyanlığın bölgeye yayılmasından sonra, bölgede kültürel doku belirginleşmiş ve Bagratlılar döneminde Tao-Klarceti’de inşa edilen anıtsal yapılar, günümüze önemli bir kültürel miras olarak kalmıştır. Bagratlı dönemine tarihlenen birçok manastır ve kilise yapısının mevcut olduğu çeşitli araştırma ve yayınlarla bilinse de; bu yapılarda dikkat çeken ve özgün bir üslupla tasvir edilmiş zoomorfik plastik bezemelerin, günümüze kadar, detaylı olarak incelenmedikleri görülmektedir. Tao-Klarceti mimarisinin bezeme programında, zoomorfik figürler önemli bir yer tutmaktadır. Bu gelenek bölgedeki en eski Hıristiyanlık anıtlarından insert ignore into journalissuearticles values(Bağcılar insert ignore into journalissuearticles values(Opiza);, Hamamlı insert ignore into journalissuearticles values(Dolishana); Manastır Kilisesi); başlayarak Ortaçağ boyunca devam etmiştir. Manastır kiliselerinin cephelerinde, ziyaretçilerin karşısında çok sayıda zoomorfik insert ignore into journalissuearticles values(arslan, sığır, geyik, tavus kuşu ve kartal vs.); ve mitolojik figür insert ignore into journalissuearticles values( ejderha, grifon vb.); olarak plastik bezemeler çıkmaktadır. Bu bildirimizde, Tao-Klarceti’de bulunup Bagratlı dönemine tarihlenen ve günümüze kadar sağlam gelebilmiş dini mimari yapılardaki zoomorfik plastik tezyinat tespit edilmiş; bu yapılar üzerinde yer alan bu bezemelerin önemli görülen örnekleri analiz edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Gürcü Mimarisi, Manastır, Kilise, Artvin, Taş Bezeme, Bagratlı, Tao Klarjeti