XIV. ASRIN İLK YARISINDA ANADOLU’DA MEHDÎ BEKLEME TEMÂYÜLÜ VE TİMURTAŞ’IN MEHDİLİĞİ MESELESİ

Authors : Sema YANİÇ

Pages : 181-195

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2010-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk İslâm tarihinin önemli bir devresini teşkil eden Anadolu Selçuklu Devleti’nin tarih sahnesinden çekilmesi ile Anadolu’da yeni bir dönem başlamış- tır. Bilhassa Muineddin Pervâne’nin ölümünden sonra fiilen Moğolların eline ge- çen Selçuklu idaresi çökmüş, Moğol tahakkümü ve liyâkatsiz Selçuklu sultanları nedeniyle buhran ve felâketler birbirini takip etmiştir. Anadolu’nun hemen her yerinde teşekkül eden Türkmen beylikleri ise başta Karamanoğulları olmak üzere Moğol hâkimiyetine son vermek için harekete geçmişlerdir. XIV. Yüzyıl başlarında Anadolu’da artık Moğol hâkimiyeti zayıflamış ancak, bu mücadeleden en çok zarar gören de Anadolu halkı olmuştur. Halk bu mücadelelerden öylesine bezmiş ve ümitsizliğe düşmüştür ki, âhirzamanın geldiğine ve kendilerini bu musibetlerden ancak “Mehdî”nin kurtarabileceğine inanmaktadırlar. İşte bu buhranlı dö- nemde İlhanlı Devleti’nin Anadolu umûm valisi olarak gönderdiği Timurtaş, kısa sürede bölgeye hâkim olmuş ve Anadolu’da yeniden Moğol hâkimiyetini tesis etmiştir. 1317’den Mısır’a iltica ettiği 1327 senesine kadar geçen on yıl boyunca Türkiye’de çok sert fakat adil bir idare kurmuştur. Böylece yıllarca soygunlardan, zulümden bıkan halkın beklediği asayiş ve düzen temin edilmiş, Timurtaş ise bunu sağlayan kişi olarak halkın ma’şerî vicdanında mehdî tahtına oturmuştur.
Keywords : XIV Yüzyılda Anadolu, Anadolu umum valisi Timurtaş, mehdî