THE SOVERLIGNTY OF HITTITES IN THE MOUNDS ZALPA, İKİZTEPE AND NERİK AT SAMSUN

Authors : Dursun SAĞDIŞ, Osman ÇOLAK

Pages : 392-407

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapılan araştırmalara göre Hititler’in Anadolu’ya nereden geldikleri, hangi yolu takip ettikleri, Anadolu’ya göç tarihleri şimdilik kesin olarak bilinmemektedir. Hititler’in, Anadolu’ya, Trakya ve Boğazlar üzerinden geldiklerini,  hatta Balkanlar’dan çıkarak deniz yoluyla Orta Karadeniz’e ulaştıklarını savunan görüşler varsa da,  Hititler’in Kafkasya üzerinden gelmiş olabilme ihtimali de, bilim çevrelerince kuvvetli bir şekilde tartışmaya açık tutulmuştur.  Ağırlıklı görüş itibariyle bu gizemli halk, Kafkaslardan Anadolu coğrafyasına geçti. Karadeniz kıyı şeridi boyunca ilerleyip Kızılırmakinsert ignore into journalissuearticles values(Maraşantiya);’ın denize aktığı yere insert ignore into journalissuearticles values(Bafra’ya =Zalpa); gelerek, orada belirli bir süre kaldı. Sonra güneye yani İç Anadolu’ya hareket ettiler. Uzun süre Hattiler’in içinde barışçıl bir politika izleyen Hititler,  ardından Kızılırmak insert ignore into journalissuearticles values(Maraşantiya);’ı takip ederek İç Anadolu’ya doğru hakimiyet mücadelesini genişletti. İç bölgede otoriteyi sağlayan Hititler, tekrar kuzeyde Karadeniz bölgesine yöneldiler. Kral Anitta Anadolu’da bulunan bir takım krallıkları birer birer ele geçirdi. Bu şehirler arasında Neşa, Ullama, Harkimaş, Zalpuvaş insert ignore into journalissuearticles values(Zalpa);, Hattuşa, Şalativara bulunmaktaydı. Alınan yerler arasında günümüzde Bafra’ya lokalize edilen Zalpa şehri de vardı.  Zalpa’nın alınması ile birlikte, hinterlandı içerisinde yer alan İkiztepe’yi de Hitit orduları yerle bir etti. İlerleyen zamanlarda Hititler, bölgedeki egemenliklerini kısa süreli kaybetmiş olsalar da I. Hattuşili tekrar Bafra= Zalpa’ya yönelerek Orta Karadeniz ve Samsun bölgesindeki hakimiyetini güçlendirdi  İlerleyen dönemlerde Hititler’in karşısına ezeli düşmanları olacak, Kaşkalar çıktı. Kaşkalar Hititler’in kült şehri Nerik’i insert ignore into journalissuearticles values(Vezirköprü Oymaağaç); alarak Hititler’i büyük şaşkınlığa uğrattılar. Bundan sonra uzun yıllar Nerik, Kaşkalar’ın hakimiyet sınırları içerisinde kalacaktır. Bitmek tükenmek bilmeyen amansız Hitit-Kaşka mücadelelerinin temelinde de bu sorun yatmaktadır. Konu araştırılırken kazı raporları, bilimsel makaleler ve kitaplar, Hititlere ait yayınlar incelenmiştir.
Keywords : Samsun, Hitit, Kaşka, Nerik, Zalpa, İkiztepe, Hakimiyet, Mücadele