İZMİR’İN GÜNEYİNİ KORUYAN BİR KALE: ÇATALKAYA’DAN KISA NOTLAR

Authors : Ali ÖZ, Barış GÜR

Pages : 92-102

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Çatalkaya güney istikametinden Smyrna’ya uzanan yol boyunca stratejik bir noktada bulunmaktadır. Ephesos üzerinden Smyrna’ya ulaşmak için bir öncü karakol görevi gören kalenin ardından bir diğer en yakın savunma Tepetarla olmakla birlikte, savunma ihtiyacını karşılama yönü asla Çatalkaya kadar etkili değildir. Buna karşın kuzeyde, Smyrna’ya uzanan yol üzerinde batı istikametinde yer alan Akçakaya ancak, Çatalkaya ile karşılaştırılabilir bir profil çizmektedir. Bu nedenle bir saldırı anında Smyrna yönünde ilerleyecek düşmanın ilk düşüreceği savunma unsurlarının Çatalkaya’da yer alması kalenin önemini arttırmaktadır. Tuna tarafından Arkaik döneme tarihlenen seramiklerin varlığının yanı sıra, Görece çevresinden ele geçen bir yazıt bu bölgedeki yerleşimlerin tarihini Arkaik döneme kadar götürmektedir. Bu yönüyle kalenin öneminin de Arkaik döneme kadar geriye gidebileceğini söylemek mümkündür. Çatalkaya’nın mevcut bilgiler üzerinden Arkaik döneme kadar geriye giden önemine ek olarak bu çalışmada 2018 yılında gerçekleştirilen yüzey araştırması üzerinden kalenin mevcut korunagelmiş durumu değerlendirilmiş olup kale ve çevresinde incelemeler gerçekleştirilmiştir. Önceki araştırmalarda kalenin en erken Arkaik döneme tarihlendirilmesinin ardından bu çalışmada da Geç Klasik-Erken Hellenistik dönemde kalede yerleşilmiş olduğunun kanıtları mevcut seramik örnekleriyle izlenebilmektedir. Bununla birlikte özellikle Geç Klasik dönemden itibaren Akdeniz coğrafyasında kullanılmaya başlayan balık tabaklarının kalede ele geçmiş olması bölgenin bu dönemdeki yeme içme kültürüyle ilgili olarak yeni bilgiler vermesi bakımından dikkat çekicidir.
Keywords : Çatalkaya, Smyrna, Kale, Seramik, Yüzey Araştırması