BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİNDE ORTADOĞU`DA RUS – İNGİLİZ – OSMANLI ÇATIŞMASI: MUSUL HAREKATI

Authors : Zarıfa NAZIRLI

Pages : 63-86

Doi:10.33404/anasay.671213

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2020-02-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce İtilaf Devletleri`nin Ortadoğu`ya bir harekât düzenleyeceği kaçınılmaz bir gerçeklikti. Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile bu topraklara askeri sevkiyat ve politik dikkat artış göstermiştir. Egemen devletlerin çıkar alanına giren Musul ve civarı müttefik devletlerin birbirlerine de karşı çıkmalarına sebep olmuştur. Musul Harekâtı çerçevesinde İngiliz, Rus, Osmanlı ilişkileri farklı bir yansımayla değerlendirilmektedir. 16 Ocak 1916 tarihinden yani, Rus birliklerinin Bağdat ve Musul yönünde ilerlemesinden itibaren, 5 Aralık 1917 Brest-Litovsk Anlaşması`na kadarki dönem dikkatleri kendine çekmektedir. Musul Taarruzu ve buradaki politik manevralar, savaşın başlangıcı ve Musul`un savaştan önceki konumu da irdelenmeye değer konulardandır. Araştırmada, hem politik yazışmalar hem de askeri faaliyetler ele alınarak cephenin durumu incelenmektedir. Rusça yazılan kaynaklar bazında yapılan araştırma, günümüze kadar odak noktası olamamış detaylara dikkatleri yönlendirmeği amaçlamıştır. Musul Harekâtı`nda Osmanlı Rusya çatışmasından ziyade İngiltere Rusya politik çatışması da fark edilmektedir. İngiltere`yi Ortadoğu ve İran`dan uzak tutmaya çalışan Rusya ve Ortadoğu`nun yegane egemen devleti olmaya çalışan İngiltere`nin politik karşı durması Birinci Dünya Savaşı’nın ilgi çekici konularındandır.
Keywords : Musul Harekâtı, Rusya, İngiltere, Osmanlı, General Baratov