KITA AVRUPASI FELSEFESİNDE POSTYAPISALCI EDEBİYAT KURAMININ YERİ VE ÖNEMİ

Authors : İsa KAYIHAN

Pages : 191-220

Doi:10.33404/anasay.732672

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2020-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıta Avrupası felsefesi geleneği içerisinde değerlendirilen postyapısalcılık 20. yüzyıl düşünce dünyasında etkili olmuştur. Postyapısalcılık, Jacques Derrida’nın yapıbozum eleştiri yöntemi üzerinde şekillenir. Yapıbozum yöntemiyle Derrida, Saussure’ün yapısal dilbilim teorisine metnin anlamının döngüsel ve sonsuz olduğu gerekçesiyle karşı çıkar. Yapıbozum yöntemi tarihten psikanalize kadar birçok alanda kullanılan bir yöntem olarak dikkat çeker. Postyapısalcı felsefeyi ayrıcalıklı kılan ise Batı felsefesi düşüncesinin önemli kavramlarından metafiziğe karşı ortaya koyduğu eleştiridir. Derrida, yapıbozum eleştiri yöntemiyle edebiyat teorisi üzerinde, edebiyat kavramı ve edebî metin inceleme yaklaşımıyla bir farklılık ortaya koymuştur. Bilimsel metin ile edebî metnin birbirinden farksız olarak incelenebileceğini göstermiştir. Çalışmamızda postyapısalcılığın Kıta Avrupası felsefesindeki yeri ve öneminin daha iyi kavranması maksadıyla Kıta Avrupası felsefesi hakkında bilgi verilmiştir. Kuramın aynı zamanda yapısalcı dilbilim kuramı biçim özellikleri üzerine inşa edilmesi dolayısıyla da daha iyi anlaşılması için yapısalcılık derinlemesine ele alınmıştır. Özellikle 20.yüzyılın ikinci yarısında etkili olan postyapısalcılığın, dil alanına getirdiği önemli eleştiriler ve Batı felsefesinin sesi önceleyen fikrine neden karşı olduğu anlatılmaya çalışılmıştır. Postyapısalcı felsefenin, metni yapıbozuma uğratarak anlamı ertelemesinin ve kesin, mutlak bir anlam yerine çok anlamlılığı savunmasının felsefe tarihi açısından önemi vurgulanmıştır. Bu çalışmamızla postyapısalcı edebiyat kuramının Kıta Avrupası felsefesi içerisindeki yeri ve önemi incelenmiştir.
Keywords : Postyapısalcılık, yapısalcılık, göstergebilim, Jacques Derrida, yapıbozum, differance, metafizik