MEMORY AND FACTORS AFFECTING MEMORY IN ORAL HISTORY STUDIES

Authors : Caner AYDEYER

Pages : 487-496

Doi:10.33404/anasay.1155599

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2022-11-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Sözlü tarih bir teori olarak değil, bir yöntem olarak tarihin en önemli yönlerinden birisini oluşturmaktadır. XX. yüzyılın ortalarından itibaren tarihçiler geçmişle ilgili anılardan öznellik, hafıza ve anlatılar ile ilgili bir dizi teori geliştirmeye başlamışlardır. Bu yüzden sözlü tarih, yirminci yüzyılda insanlara karşı işlenen savaş zamanı dehşetlerin unutulmamasını sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Fakat bu önemli rol içerisinde sözlü tarih araştırması yapılırken sözlü kaynakların anlatılarını etkileyen bir çok unsur vardır. Sözlü tarih çalışan tarihçilerin bu unsurları göz önünde bulundurarak çok iyi değerlendirmeleri ve anlatılanların gerçeklik payını etkileyen bu unsurları farklı yönleri ile kıyaslamaları tarafsız bir çalışma yapılabilmesi açısından önemlidir. Çalışmada sözlü tarih çalışan araştırmacıların ne gibi konulara dikkat etmesi gerektiği üzerinde durulmuştur. Ayrıca sözlü tarih kapsamında görüşme yapılan ve anıları derlenen kişilerin anlattıkları konuların gerçekliğinin tam olarak kavranabilmesi için göz önünde bulundurulması gereken hususlardan bahsedilmiştir. Ayrıca anılarına başvurulan kişilerin anlattıkları olaylarda etkilenebileceği durumlar açıklanmaya çalışılmıştır. Bunun için literatürde konu hakkında yazılmış temel kaynaklardan ve sözlü tarih çalışması yapan yazarların eserlerinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak görülmüştür ki sözlü tarih araştırmalarında dikkat edilmesi gereken hususların başında sözlü tarih anlatıcısının hafızasını etkileyen fiziki ve ruhsal durumlarına dikkat edilmelidir. Çünkü bunlar olayların yanlış hatırlanmasına veya yanlış aktarılmasına neden olmaktadır. Bu yüzden tüm bu durumların iyice değerlendirilmesi ve sözlü tarih anlatıcısının vermiş olduğu bilgilerin bunlar ışığında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Keywords : Anı, Sözlü Tarih, Olaylar, Hafıza, Şartlar, Hafıza ve Cinsiyet