İBN REŞÎK EL-KAYRAVÂNÎ’NİN TASVİRCİLİĞİ: ŞİİRLERİNDE MEYVE MOTİFİ

Authors : İhsan DOĞRU

Pages : 125-138

Doi:10.33404/anasay.1235810

View : 11 | Download : 13

Publication Date : 2023-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Tasvir hem resimde hem de şiirde kullanılan bir sanattır. Tasvirde dikkat çeken ve bir nevi onun başarısını kanıtlayan husus ressamın ya da şairin karşısında yer alan bir nesne ya da canlının tıpatıp aynısının tuvalde oluşturulması veya mısralarda nakşedilmesidir. Bir hal veya hareket de tasvirin konusu olabilmektedir. Resimde tasvir şekiller ve renklendirmeyle yapılırken şiirde bu unsurların yerini kelimeler alır. Yetenekli bir şair o kelimeleri kullanarak şiirselliğin kalitesini düşürmeden tasvir eylemini gerçekleştirir. Şiiri işiten ya da onu okuyan kişi mısraları dinlerken/okurken hemen gözü önünde mısralarda betimlenen varlığı, hali veya olayı canlandırabiliyorsa yapılan betimlemenin başarıya ulaştığı söylenebilir. Şairin betimlemeyi şiirselliği bozmadan başarması oldukça güçtür. Bu açıdan tasvir işi de yetenekli bir şairin elinden daha iyi bir şekilde sunulacaktır. Arap şiirinde Cahiliye döneminden beri tasvir geleneği devam etmektedir. Birçok şair tabiatı, çölü, çadırı, deveyi, atı, zürafayı, kuşları, bahçeleri, binaları, göksel varlıkları vs. akla gelebilecek pek çok şeyi tasvir etmiştir. İbn Reşîk de bu şairlerden birisidir. Tasvirlerinde varlığı, hali veya olayı en iyi şekilde yansıtacak kelimeler seçtiği görülmüştür. Bu tasvirlerden bir kısmı da meyve tasvirleridir. Meyve motifini bazen bir bahçeyi veya meyvenin kendisini ya da onun yenişini ortaya koymak için bazen de eski şairlerin geleneğine tabi kalarak teşbih ve istiare yoluyla sevgiliyi, onun fiziki özelliklerini belirtmek için kullanmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada İbn Reşîk’in tasvirleri başarılı bir şekilde kullandığı görülmüştür.
Keywords : Arap şiiri, tasvir, İbn Reşîk el Kayravânî, divan, meyve motifi