Kavânîn-İ Yeniçeriyân’a Göre Yeniçeri Temini ve İlk Uygulamalar

Authors : Ahmet Uğur

Pages : 97-121

Doi:10.33404/anasay.1354901

View : 542 | Download : 629

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeniçeri Ocağı’nın temelleri Sultan I. Murad döneminde (1362-1389) Gelibolu’da Çandarlı Halil Paşa ve Molla Rüstem’in teşvikleriyle Acemioğlanlar Ocağı’nın kurulması sonrasında atılmıştır. Başlangıçta az sayıda kişiden oluşan ve Gelibolu’daki askerî nakliyat gemilerinde görev alan bu askerî teşkilat, zamanla hem sayı olarak artmış hem de yapılan düzenlemelerle kurumsal olarak farklı bir kimliğe bürünmüştür. Nizamî kuvvet olarak savaş meydanlarında boy göstermelerinin yanında, iç güvenlik harekâtlarında da kullanılan bir unsur haline gelmişlerdir. Yeniçeri Ocağı’na ait birçok husûsu 1606 yılında telif edilen ve on nüshası tespit edilerek tarafımızca doktora çalışmamıza konu olan Kavânîn-i Yeniçeriyân adlı yazma eserden öğrenmekteyiz. Bu eserden tespit ettiğimiz bilgilerin içinde yeniçeri teminine ait husûslar da bulunmaktadır. Bu makalede Kavânîn-i Yeniçeriyân adlı eserin Uzunçarşılı nüshasından hareketle yeniçeri temini için başvurulan devşirme uygulamasının ilk örneklerinin nasıl ortaya çıktığına, yeniçeri temininde görev alan devlet görevlilerinin kimler olduğuna ve bu yetkililerin ifâ ettikleri görevlerin ayrıntılarına değinilerek Yeniçeri Ocağı’ndaki teşkilatlanma süreci incelenmiştir.
Keywords : Yeniçeri, Kavânîn i Yeniçeriyân, Osmanlı ordusu, Devşirme Sistemi, Pençik