20. Yüzyılın İlk Yarısındaki Başarısız Edebî Örgütlenmeler Üzerine Bir İnceleme

Authors : Hakan Pekdemir

Pages : 84-96

Doi:10.33404/anasay.1478443

View : 130 | Download : 64

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çağdaş Türk edebiyatındaki sivil toplum kuruluşları yeniliklerle ve özgürlüklerle beraber çeşitlenir. Buna ek olarak batıya gönderilen aydınların öğrendiklerini uygulamaya koyması tüzel kişiliklerin gelişimini sağlar. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında uygulanan baskı STK’ların gelişimini önler. Engellerle karşılaşan Türk aydını fikirlerini ve planlarını harekete geçiremez. Projeleri ülke yönetimince takip ve baskı altına alınır. Tüzel kişiliklerin başarısızlıkla sonuçlanmasındaki bir diğer önemli faktör aydınların arasında yaşanan uyumsuzluklardır. Başarısızlıkla sonuçlanan bu girişimler kendinden sonra kurulacak olan başarılı kuruluşlar için birer örnek mahiyetindedir. Onlar geleceğin köklü kuruluşlarının öncüsü durumundadır. Sivil toplum kuruluşlarındaki başarısız örneklerin Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Türkiye Cumhuriyeti’nin baskı devirlerinde artığı görülür. Başarısız örnekler devrin tarihî ve siyasi yapısı hakkında bilgiler vermektedir. Bu örnekler süreli yayınların sayfalarında çeşitliliğin olmasına ve edebî ortamın kızışmasına sebebiyet verir. Bu çalışmada ilk önce çağdaş Türk edebiyatındaki sivil toplum kuruluşlarının gelişimi hakkında bilgi verilecektir. Ardından başarısız örnek olarak değerlendirilen Sahne-i Osmaniye Edebî Heyeti, Hayâlât Cemiyeti/ Dârü’l-Hayâlât Cemiyet-i Âfâkıyesi, Ahmet Haşim’i Sevenler Cemiyeti, Edebiyat Akademisi ve Genç Yazarlar Derneği üzerinde durulacaktır.
Keywords : Yeni Türk Edebiyatı, Sivil Toplum Kuruluşları, başarısız örnekler.