Bilimin Kısa Tarihçesi ve Ali Şir Nevâyî’nin Bilime Katkıları

Authors : Vahit TÜRK

Pages : 17-39

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan aklının temel istek ve ihtiyaçlarından biri bilme ve öğrenmedir. Bu isteğin ve gerekliliğin karşılanmasının yolu ise aklın meraklarının giderilmesidir. Bilme eylemini hayatının merkezine yerleştiren insanlar, insanlık tarihi boyunca bilgiyi izleyerek ve yeni bilgiler üreterek insanlığa hizmet etti. Bu hizmeti sürdürenler, değer gördükleri coğrafyada yerleşerek hep daha ileri ve daha gelişmişin peşinde oldu. Bunlar, büyük uygarlıkların ortaya çıkmasında asıl yükü taşıdı. Sümer, Eski Mısır, Eski Yunan uygarlıklarının ardından İslam dünyasında yeni bir uygarlık gelişti ve önce Bağdat ve çevresi bu uygarlığın merkezi oldu, daha sonra ise Horasan ve Maveraünnehir bu uygarlığa merkezlik etti. Çağdaş Avrupa uygarlığının temelini oluşturan İslam uygarlığı yaklaşık beş yüz yıl bilimin de zirve isimlerini yetiştirdi. Bu uygarlığın gerilemeye yüz tuttuğu bir zaman dilimi olan 15. yüzyılda yaşayan Ali Şir Nevâyî, devleti yönetenlerin desteği ve daha çok şahsi çabalarıyla, kurduğu bilim kurumları ve oluşturduğu ortamla Herat’ta bilim hayatının canlanması, bilim ve sanat adamları yetişmesi için olağanüstü bir uğraş verdi.
Keywords : Bilim, Bilim Tarihi, Sümer, Eski Mısır, Eski Yunan, İslam Uygarlığı, Türk Uygarlığı, Ali Şir Nevâyî, Herat