AZERBAYCANLI ŞAİR ELMAS YILDIRIM’IN ŞİİRLERİNDE TÜRKÇÜLÜK MEFHUMU

Authors : Ümit AKIN

Pages : 17-29

View : 23 | Download : 14

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Other Papers

Abstract :1920’de Azerbaycan’ın Bolşeviklerce işgali, Türkiye’de olduğu gibi Azerbaycanlı aydınlar içerisinde de Türkçülük mefhumunun gelişmesine zemin hazırlamıştır. Bu aydınların öncülerinden olan Ahmet Cevat’ın şiirlerinde görülen Türkçülük ideali, çevresindekileri de etkilemiştir. Ahmet Cevat’ın tesir ettiği kişilerden biri de ileride Azerbaycan Muhaceret Edebiyatının ünlü şairi olacak Elmas Yıldırım’dır. O, Sovyet baskısının hür düşüncelerine izin vermemesi nedeniyle önce İran’a oradan da Türkiye’ye göç etmiştir. Onun şiirleri genel anlamda gurbet, vatan sevdası, milliyetçilik temaları üzerine yazılmıştır. Özellikle milliyetçilik fikrini ön plana çıkardığı şiirlerinde, Bolşevik Rusya’nın Azerbaycan’a yaptığı faciaları anlatmış, bağımsızlığa vurgu yapmıştır. Eğitimini Azerbaycan’da tamamlayan şair yükseköğrenim için Şarkiyat bölümüne girmeye hak kazanmış olsa da milliyetçi ideolojik fikirleri yüzünden buradan atılmış, bir süre sonra da sürgüne gönderilmiştir. Azerbaycan’ın Sovyet Rusya’sı tarafından 1920’deki işgalini bir türlü içine sindiremeyen Yıldırım, isyanını şiirleriyle dile getirmeye çalışmıştır. İlk şiirlerinden itibaren milliyetçi çizgiden çıkmayan şairin, özellikle Türkiye’de yazdığı şiirlerinde milliyetçilik fikri daha çok hissedilir. Bu çalışmamızda Azerbaycan Muhaceret Edebiyatı’nda büyük önem arz eden şair Elmas Yıldırım’ı ve şiirlerinde Türkçülük fikriyatı incelenmiştir.
Keywords : Elmas Yıldırım, Azerbaycan, Milliyetçilik, Türkçülük