HAZAR BÖLGESİ’NDE ENERJİ ÜRETİMİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ VE HOLLANDA HASTALIĞI: AZERBAYCAN, KAZAKİSTAN VE TÜRKMENİSTAN ÖRNEĞİ

Authors : Hüseyin Naci BAYRAÇ, Fatih ÇEMREK

Pages : 148-164

View : 23 | Download : 17

Publication Date : 2019-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya petrol rezervinin % 4’ünün, yer aldığı Hazar Bölgesinde yer alan Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın, ekonomik büyümelerinin gerçekleştirilmesinde enerjiden elde ettikleri kazanç önemli bir yer tutmaktadır. Geçiş ekonomisi niteliğinde olan bu ülkelerde petrol sektörü büyümenin temel kaynağı niteliğinde olup, sanayi üretiminin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu durum “Hollanda Sendromu-Hastalığı” olarak adlandırılan, petrol sektörünün hızlı gelişimi karşısında diğer sektörlerin gelişmemesi veya çöküşüne neden olması şeklinde ifade edilen bir sorun yaşadığını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı; Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın bağımsızlık dönemi sonrası, uyguladığı enerji politikaları ve petrol üretimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin ele alınmasıdır. Bu ülkelerin 1990-2016 dönemi arasındaki yıllık veriler kullanılarak, kişi başı petrol üretimi (kg) ile kişibaşı GSYİH (ABD doları ile 2010 sabit fiyatları ile) arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılacaktır. Yapılan analiz sonucunda Hollanda Hastalığı'nın Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan ekonomilerinde yarattığı etkiler ele alınacak ve sorunun çözümü konusunda uygulanabilecek politikalar değerlendirilecektir.
Keywords : Petrol Politikaları, Ekonomik Büyüme