BAĞIMSIZLIK ÖNCESİ AZERBAYCAN ANAYASAL GELİŞMELER TARİHİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ

Authors : Mehmet Merdan HEKİMOĞLU

Pages : 1-19

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2020-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, son bağımsızlık öncesi Azerbaycan anayasal gelişmeler tarihini karşılaştırmalı bir bakış açısıyla incelemektir. Bu kapsamda Azerbaycan’ın geçen yüzyılın başlarında tecrübe edilen kısa süreli ilk bağımsızlığından sosyalist cumhuriyet dönemine geçişi ve S.S.C.B.’nin dağılmasıyla tam bağımsızlığına yeniden kavuşmasına kadar ki anayasal gelişme süreci incelenmiştir. Bu anayasa tarihi araştırmasında, Osmanlı – Türk anayasa gelişmeleri de Azerbaycan’daki mezkûr gelişme sürecine koşut olarak kısaca ele alındıktan sonra anayasacılık düşüncesi bakımından her iki devletin anayasal gelişmeleri karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmede içinde bulunulan siyasal düzenin anayasal gelişmelerdeki rolü, demokratik rejim veya totaliter diktatörlük rejimine geçişle birlikte anayasal gelişim sürecinde yaşanan değişim incelenmiştir. Sonuç olarak, anayasal gelişmeler ile siyasi rejim arasında bir bağlılaşım ilişkisinin bulunduğu, siyasal rejimin demokratik veya anti - demokratik özelliklerde olmasının anayasal devlet düzeni oluşturma sürecini etkilediği, Sosyalist Cumhuriyet Döneminde totaliter bir diktatörlük düzeninin bütün aygıtlarıyla etkin olduğu, ancak geçmiş anayasal kurum ve kuralların alt - yapıda oluşturduğu yönetim geleneğinin günümüze kadar etkisini sürdürdüğü ve bu durumun 1995 tarihli Azerbaycan Anayasasının yapım sürecine ve içeriğine önemli katkıda bulunduğu görülmüştür.
Keywords : Azerbaycan, anayasalar, Türkiye, siyasal düzen