TİMURLULARDA GÖÇ VE İSKÂN

Authors : Hasan TAŞKIRAN

Pages : 697-710

View : 24 | Download : 25

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların siyasi, sosyal ve ekonomik sebeplerle bir yerden başka bir yere taşınması anlamına gelen göç, insanlık tarihi kadar eskidir. Tarihsel süreç içerisinde farklı zaman ve mekanlarda halkların hareketliliği tarih ve sosyoloji disiplinlerinin temel konularından biri olmuştur. Göç hadisesi en çok göçebe veya yarı göçebe bozkır yaşam tarzını benimsemiş topluluklarda yoğun olarak yaşanmıştır. Bu gruplardan birisi de Türkler idi. İslam öncesi ve İslami dönem birçok göçebe yahut yarı göçebe Türk topluluğunun göç hareketliliği ilmi çevrelerce araştırılıp incelenmiştir. Ancak büyük bir bozkır imparatorluğu kuran Timur ve haleflerinin politikaları müstakil olarak araştırılmamıştır. Farklı coğrafya ve bölgelere birçok seferler düzenleyen Timur, insanları gönüllü yahut zorunlu olarak kendi ülkesine göç ettirmişti. Ülkesindeki işlenmeyen toprakları iskâna açıp buralara insanları göçerterek tarımı canlandırmaya çalıştı. Göçürülen halkın yanı sıra, bilim, sanat, zanaat ve mimari alanlarında meşhur kimseleri de ülkesinin başkenti Semerkand’a zorla göç ettirip bu şehrin ve ülkesinin mamur olmasına uğraştı. Bu çalışmada ilk olarak Timurlu devlet yöneticilerinin zorla veya gönüllü olarak göçürdüğü toplulukların tespiti yapılmıştır. Göç ettirilme sebepleri, iskân ettirildikleri şehir veya bölgelerin neresi olduğu ve en önemlisi zorunlu “beyin göçüyle” yurtlarından koparılan birçok insanın Timurlu, bilim, sanat ve kültürüne katkıları incelenmiştir.
Keywords : Timurlular, Göç, Kara Tatarlar, Semerkand