MARDİN YEŞİLLİ’DE (RİŞMİL) KONUŞULAN ARAPÇA LEHÇEDE İKİLEME TÜRLERİ VE ANLAMLARI

Authors : Mehmet Şayir

Pages : 369-383

View : 110 | Download : 61

Publication Date : 2023-10-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, Mardin\'in Yeşilli (Rişmil) ilçesinde konuşulmakta olan Arapça lehçedeki ikilemelerin anlambilimsel ve biçimbilimsel özellikleri açısından incelenmesini ve ikilemelerin dildeki durumunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, araştırma konusu lehçenin, öteden beri iç içe yaşayıp etkileşim içinde olduğu Kürtçenin yanı sıra ülkenin resmi dili olan ve ikilemeler açısından oldukça zengin bir dil sayılan Türkçeden etkilenen bir lehçe olması nedeniyle ikilemeler bağlamında anlambilimsel ve biçimbilimsel yapılar açısından farklı örnekler içerdiğini göstermektedir. Araştırmanın özellikle bu lehçede kullanılmakta olan farklı türlerdeki ikileme çeşitleri nedeniyle Arapçanın lehçelerini konu alan lehçe çalışmalarına kendi çapında yeni bir koyut katabileceği düşünülmektedir. Araştırmada ayrıca, söz konusu lehçede kullanılan ve lehçeye özgü örnekler olması nedeniyle özgün olduğu düşünülen ikileme türlerine göre ele alınmış, örnek ikilemeler Modern Standart Arapça kullanılarak anlamlandırılıp açıklanmaya ve türüne göre kategorilere ayrılarak ele alınmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda kendine özgü sesleri, yapıları ve kelime dağarcığının yanı sıra Kürtçe ve Türkçe gibi etkileşim içinde olduğu dillerden alınmış Arapça olmayan ikilemelere ek olarak atasözleri, zıt anlamlılar, vurgu ve benzeri farklı türlerden oluşan çok sayıda ikileme ele alınmıştır.
Keywords : İkilemeler, Arapçanın Lehçeleri, Rişmil Yeşilli, Mardin, Mezopotamya Lehçesi