Terakki-Tekâmül Meselesine Tekkeden Yükselen Ses: “Darvin’e Cevab İrşadu’l-Ğâvîn Bi-Reddi Nazariyeti Feylesof Darvin” İsimli Risalenin Çeviri Yazısı ve Tahlili

Authors : Fulya İBANOĞLU

Pages : 271-340

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, Osmanlı modernleşmesinin temel meselelerinden terakki ve tekâmül fikrini, bunun Darwin Nazariyesi ile irtibatını, nihayet Darwinci felsefenin tenkidini muhtevi bir yazmanın çevrimyazısı verilecek, yazmanın muhtevası tahlil edilecektir. Darvin’e Cevab İrşadu’l-Ğâvîn Bi-Reddi Nazariyeti Feylesof Darvin isimli bu yazmanın müellifi, Osmanlı İstanbulu’nun en mühim tekkelerinden Eyüp Hasîrîzâde Dergâhı’nda 1880’den tekkelerin sırlandığı 1926’ya kadar postnişin olan Mehmed Elif Efendi’dir. Muhtemelen Cumhuriyet’in ilk yıllarında yazılan bu yazmanın, 2016’ya kadar literatürde sadece ismi bilinmekteydi. Bu yazma vesilesiyle, Osmanlı’nın son döneminde farklı mahfillerde tartışılan terakki ve tekâmül fikrinin bir tekke müntesibi tarafından nasıl anlaşılıp tahlil edildiği ortaya konulacaktır.
Keywords : Terakki, Tekâmül, Darwin, Hasîrîzâde Dergâhı, Mehmet Elif Efendi