Harran Bölgesi Arap Diyalektinin Kelime Semantiğinde Bazı Anlam Değişmeleri ve Alternatif Kelime Kullanımları

Authors : Abdulhakim ÖNEL

Pages : 289-304

Doi:10.34247/artukluakademi.1152388

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şanlıurfa ili merkez ilçe ve köylerinin yanı sıra Harran ve Akçakale ilçelerinin tamamında, Viranşehir ve Ceylanpınar’ın büyük bir kısmında, Siverek, Birecik ve Hilvan’ın bazı köylerinde yaşayan Arap asıllı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları günlük konuşmalarında yerel Arap diyalekti kullanmaktadırlar. Bu diyalekt, klasik lehçelerde görülen keşkeşe, istintâ, teltele, imâle, ‘an‘ane, ekelûni’l-berâğîs gibi birçok özelliği aynen yansıtmaktadır. Harran Arap diyalekti, Arap kabilelerinin bölgeye yerleştiği dönemden itibaren nesiller arasında sözlü olarak aktarılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Bu süreç içerisinde diyalektte doğal olarak birtakım değişiklikler meydana gelmiştir. Zamanla kelimelerin aslî şekillerinde bazı değişimler meydana gelmiştir. Bu değişimler bazı seslerin telaffuzu, hece düzeni, kelimelerin anlam delaleti ve alternatif bazı kelime üretimi gibi hususlarda görülmektedir. Bu araştırmada Harran Arap diyalektinde kullanılan kelimelerde meydana gelen anlam genişlemesi, anlam daralması, anlam kayması gibi değişikliklerin yol açtığı delaletle ilgili hususlar ele alınmıştır. Bunun yanı sıra Modern Standart Arapçada bir manayı ifade etmek için kullanılan kelimelerin yerine bu diyalektte alternatif kelimelerin kullanılması mukayeseli olarak incelenmiştir.
Keywords : Arap Dili ve Belağatı, Lehçe, Diyalekt, Şanlıurfa, Harran, Harran Arap Diyalekti, Anlam Değişimi