Metodolojik Bir Yaklaşım Olarak Kur’ân’da تخليه (Taḫliye) ve تحليه (Taḥliye)

Authors : Hasan Bulut

Pages : 432-451

Doi:10.34247/artukluakademi.1519690

View : 62 | Download : 72

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân tüm insanlığa hitap eden beliğ bir kitaptır. O, herhangi bir iddianın ispatında insan aklının anlayamayacağı ifadeleri, metotları kullanmaz. Âyetleri üzerinde düşünen birisi, Kur’ân’ın muhataplarına çeşitli metotlarla yaklaştığını görür. Bu bağlamda Kur’ân; bazen muhataplarını korkutur, bazen verdiği cevaplarla münkirleri susturur, bazen de istifham cümleleri ile onları çaresiz bırakır. Kimi zaman yumuşak, kimi zaman sert, kimi zaman tehdit içerikli olsa da Kur’ân, insanları hidayete kavuşturma amacı güder ve akılları harekete geçirerek muhataplarını ikna etmeye çalışır. Her bilim dalının kendine özgü konuları olduğu gibi sıkça kullandığı bazı araştırma metotları da vardır. Kur’ân, akıl yürütme biçimlerinden olan bazı diyalektik metotlar kullanır. Bunlardan biri de taḥliye’den önce taḫliye metodudur. Bu metot, herhangi bir varlığın her türlü kusurdan arındırılması, ardından güzel meziyetlerle donatılması esasına dayanır. Bu çalışmada taḫliye, yasaklardan sakınarak her türlü terk etme eylemi; taḥliye ise emredilen fiilleri yaparak gerçekleşen iyilikler biçiminde ele alınacak, başta âyet ve hadisler olmak üzere klasik dönemde ve günümüzde yapılan çalışmalardan da yararlanarak Kur’ân mesajının anlaşılmasındaki rolü değerlendirilecektir.
Keywords : Tefsîr, Kur\'ân, Metodoloji, Taḫliye, Taḥliye, Belagat