Şark’ı Garb’a Tanıtmak: Mehmet Alî Aynî’nin “Celâleddin Devvânî’nin Fikriyatı Üzerine Bir İnceleme” Başlıklı Makalesi Üzerine Birkaç Not

Authors : Aynur Singin

Pages : 254-271

Doi:10.34247/artukluakademi.1550725

View : 102 | Download : 80

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Mehmet Ali Ayni’nin “Note sur l\\\'idéalisme de Djelaleddin Davani” (1931) başlıklı makalesinin tarihsel arka planını ve müellifinin benimsediği temel yaklaşımı retrospektif yöntemle incelemektedir. Bu çerçevede ilk olarak Ayni’nin Devvânî öncesi çalışmalarının tarihsel arka planına referansta bulunarak, mezkûr makalenin müellifin “Türk Azizleri” adlı projesinin bir parçası olduğu gösterildi. İkinci olarak Ayni’nin makalesini Fransızca kaleme almaya sevk eden âmiller mercek altına alınarak Batı ilim çevreleriyle kurduğu iletişim araçlarına ve entelektüel ağlara yer verildi. Son olarak Ayni’nin biyografi yazıcılığı projesi kapsamında yeniden inşa ettiği melez özneler hakkında bir takım tespitlerde bulunularak Devvânî hakkındaki çalışmaları hakkında ihtiyatla yaklaşılması gereken noktalar detaylandırıldı. Böylelikle çalışmamız neticesinde Ayni’nin Doğu’nun (Şark) Türk-İslâm mütefekkirlerini Batı’ya (Garp) tanıtmak amacıyla makalesini Fransızca kaleme aldığı, vahdet-i vücûd düşüncesini savunmak ve Kemalist tarih yazımına muhalefet etmek maksadıyla biyografik yöntemi araçsallaştırdığı tespit edildi. Son olarak çalışmamızın ek kısmında müellifin mezkûr makalesinin Türkçe çevirisine yer vererek ilgili literatüre katkı sunmak amaçlandı
Keywords : Tasavvuf, Çağdaş İslam Düşüncesi, Felsefe, Mehmet Ali Ayni, Biyografi, Celâleddin ed-Devvânî