Değişim ve Hive Hanlığı: Yeni bir kanal ve Harezm Vahasında Etnik Çatışmanın Doğuşu, 1870- 1890.

Authors : Aysel ERDOĞAN

Pages : 150-165

Doi:10.17067/asm.301450

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2017-07-15

Article Type : Other Papers

Abstract :Önceki araştırmada 1873 yılında Hive Hanlığı üzerinde Rus himayesinin oluşturulmasının ardından Türkistan’daki Rus sömürge otoritesinin 1910 yılına kadar müdahalesizlik insert ignore into journalissuearticles values(non intervention); sürdürdüğü vurgulanmıştır. Fakat Rus yöneticileri ve sulama planlayıcıları, XVIII. yüzyıldan itibaren Emperyal Rusya’nın takip ettiği amacı olan Amu Derya’dan Hazar denizine doğru geçişi gerçekleştirmek için hanlıktaki sulama konularına müdahil olmayı sürdürmüşlerdir. Bu çabaların en tipik örneği bu değişime yönelik 1894 yılında yapımına başlanılan Yeni Lawzan Kanalının başarısızlıkla sonuçlanan inşasıdır. İnşa yerli nüfusun seferber edilmesiyle kolaylıkla sonuçlanacağı varsayımı altında yeterli inceleme olmaksızın başlatılmıştır. Bu durum 1899 yılında doğrudan Yomut Türkmenlerinin ayaklanmasına sebep olmuştur. Sonradan 1920 yılında Özbekler ve Türkmenler arasında su meseleleri üzerine etnik bir çatışma olarak yorumlanan, Hive hükümeti ve Türkmenler arasında uzun süren çatışmaların başlangıç noktası olarak yorumlanmıştır. 
Keywords : Lawzan Kanalı, Hive Hanlığı, Yomud Türkmenleri, sulama politikası