1850- 1950 Yılları Arasında Seyahatnamelerin Işığı Altında Doğu Türkistan Şehirleri

Authors : Seda YILMAZ VURGUN

Pages : 120-133

Doi:10.17067/asm.329449

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2018-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğu Türkistan Türklerin en eski yerleşim alanlarından biridir. Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar bölgeye hakim olan Türk devletlerindendir. Doğu Türkistan toprakları Moğolların ardından Çağatay hanlığının sınırlarına dahil olmuş, 1750’de Çin işgali başlamış ve 1862 tarihine kadar sürmüştür. Bu süre içinde Doğu Türkistan’da çok sayıda isyan hareketi olmuştur. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Yakup Bey, Kaşgar merkez olmak üzere dönemine göre güçlü bir devlet kurmayı başarmıştır. Doğu Türkistan  halkı Çin hakimiyetine girdikten sonra her alanda kısıtlanmıştır. Rusya ve İngiltere`nin bölgeye etki etme çabaları durumu daha da karmaşık bir hale sokmuştur. Rusya, Doğu Türkistan`daki Çin hakimiyetinden rahatsızlık duymuş bu nedenle her fırsata bölgeye etki etmeye çalışmıştır. İngiltere ise Hindistan`daki ticari çıkarlarından dolayı Doğu Türkistan ile yakın temas halinde olmuştur.  Bu çalışmada Doğu Türkistan şehirlerindeki idari yapı ve sosyo-kültürel hayat seyahatnameler başta olmak üzere yabancı ve yerli araştırma eserlerin ışığı altında incelenmiştir. XIX. yüzyılın ikinci yarısından XX. yüzyılın ilk yarısına kadar Doğu Türkistan`ı ziyaret eden seyyahlar şehirlerdeki demografik yapı ve dini hayat hakkında bilgi vermişlerdir. Doğu Türkistan halkının beslenme kültürleri ve eğitim-öğretim yöntemleri  seyahatnamelerde üzerinde durulan diğer konulardandır. 
Keywords : Doğu Türkistan, Çin, Kaşgar, Urumçhi