İNGİLİZ RAPORLARINA GÖRE FİLİSTİN’DEKİ İNGİLİZ İDARELERİ VE İSRAİL DEVLETİ’Nİ OLUŞTURAN SÜREÇTEKİ ROLLERİ

Authors : Macide BAŞLAMIŞLI

Pages : 14-61

Doi:10.17067/asm.422198

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Savaşı`nda Osmanlı Devleti farklı cephelerde aynı anda birçok devletle savaştı. Savaştığı ülkelerden biri de dönemin en güçlü devleti İngiltere idi. İngiltere, güneş batmayan sömürgelerine yeni topraklar katmak adına müttefiki olduğu devletlerle birlikte Osmanlı İmparatorluğu’na karşı savaş açtı. Orta Doğu’da Arapları kışkırtarak Türk idaresine karşı isyanlar başlattılar. Bu bağlamda Türk idaresi altındaki bu toprakları parçalama politikasına yöneldiler. Birinci Dünya Savaşı sonrası galip devletler, Versailles düzeni ile Alman ve Türk imparatorluklarının topraklarını yağmalamaya başladılar. Oluşturdukları bu yenidünya düzeninde “Manda” adını verdikleri yeni yönetim sistemi ile işgal ettikleri toprakları sömürmeye başladılar. İngiltere için Orta Doğu coğrafyasında Filistin’ in ayrı bir önemi vardı. Filistin, üç din için kutsal sayılan bir ülkeydi. Avrupa’dan dışlanan Yahudiler, kendilerine bir yurt kurma çabasına girmişlerdi. Bu amaç doğrultusunda kurulmuş olan ve Yahudi milliyetçiliğini esas alan Siyonizm, İngiltere ile birlikte hareket ederek bu planı yönlendirdi. Söz konusu planlar Birinci Dünya Savaşı öncesinde başlamış, ancak savaş sonrası harekete geçebilmişlerdi.19. yüzyılda kurulmuş olan Siyonist Örgüt, Birinci Dünya Savaşı’nı fırsat bilerek 1917’de yayımlanan Balfour Bildirgesi ile Filistin’de bir Yahudi yurdu kurulacağını tüm dünyaya ilan etmiş oldu. Böylece savaş sonrası görülmüş oldu ki İngilizler, Filistin üzerinde hem Yahudilere hem de Araplara bağımsızlık sözü vermişlerdi. Türk idaresi altında barış ve huzur içinde yaşayan toplumlar bir anda etkisi günümüze kadar gelmiş olan bir çatışma ortamı içine girmiş oldular. İngiltere, Siyonist Örgütü’nden aldığı maddi desteklerle Yahudilerin hamisi olmuştu. Araplara göre azınlıkta olan Yahudiler, teşvik edilen büyük göçlerle neredeyse Araplara eşit nüfusa sahip olmak üzerelerdi. Filistin’de geçici Askeri yönetim sonrası kurulan Manda idaresi ile İsrail Devleti’ne giden yoların taşları döşenmiş oldu. İngiltere bu süreçte, Filistin’de idari, hukuki, sosyal ve mali yapılar oluşturarak Yahudi Devleti’nin temellerini atmış oldu. 
Keywords : İngiltere, Balfour Bildirgesi, Siyonizm, Manda İdaresi