TÜRKİYE – ÇEKOSLOVAKYA TİCARİ İLİŞKİLERİNDE SKODA SİLAH FABRİKASI (1923-1939)

Authors : Ercan HAYTOĞLU

Pages : 75-93

Doi:10.17067/asm.423787

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2018-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı sonunda dağılması ile Çekler ve Slovaklar birleşerek Çekoslovakya’yı kurmuştur. Slovaklar daha ziyade tarım ile ilgilendiklerinden, Çekler ülkenin ağır sanayisini ellerinde tutmuşlardır. Çekoslovakya’nın bu güçlü sanayi yapısı içinde Skoda silah ve otomobil Fabrikaları önemli bir yere sahip olmuştur. Türkiye iki dünya savaşı arasında kara, deniz ve hava silahlanması için Çekoslovakya, Almanya, Fransa, Rusya, İtalya, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerden askeri donanım almaya çalışmıştır. Çekoslovakya ile Skoda Silah Fabrikasının imal ettiği özellikle top ve top mühimmatı için bağlantıya geçilmiştir. Türkiye Hükümeti, Skoda Silah Fabrikası’ndan 1923’den 1939’a kadar farklı tarihlerde farklı silah ve savaş malzemesi satın almıştır. Bu silah ticareti Skoda Şirketi ile Türkiye Hükümeti arasında bir takım anlaşmalar yapılmasını kaçınılmaz kılmıştır. Bu anlaşmalar bağlamında Türk subayları Çekoslovakya’ya, Çekoslovak danışmanlar Türkiye’ye gelip gitmişlerdir. Hükümet ve şirket arasında bazı sorunlar yaşanmakla birlikte 1939’a kadar ilişkiler devam etmiştir.             Bu çalışma ile silah satışlarının gizli tutulması sebebiyle silah ve savaş malzemesi miktarları çok fazla ayrıntılı tespit edilememiş ise de ticaretin varlığı ve karşılaştığı sorunlar ortaya konulmuştur. Bu çalışmada Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, kitap, makale ve süreli yayınlardan faydalanılmıştır.
Keywords : Türkiye, Çekoslovakya, Skoda Silah Fabrikası, Skoda Şirketi