İlköğretimin İkinci Kademe Öğrencilerinin Ana-Babadan Algıladığı Psikolojik Kontrolün Kendini Belirleme Düzeyi ve Sosyal Girişkenlikle İlişkisi

Authors : Yeliz KINDAP TEPE, Betül DELİSER, Gülnur KUZAN, Rabia İSLAMOĞLU

Pages : 294-312

Doi:10.17067/asm.439957

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2018-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kendini belirleme bireyin eylemlerini başlatması, sürdürmesi, sonlandırması ve davranışlarını kendi iradesiyle düzenleyebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda kendini belirlemenin ergen gelişimi üzerindeki olumlu etkisi sıklıkla incelenmektedir. Ancak ebeveynden algıladığı psikolojik kontrol, kendini belirleme düzeyi ve ergenin farklı alanlardaki girişkenliği arasındaki ilişkiyi incelendiği bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle araştırmada öğrencilerin anne babadan algıladığı psikolojik kontrolün, kendini belirleme ve kişilerarası ilişkilere katılım, yetişkinlerle ilişkilere katılım ve sosyal gruba katılım girişkenlik tipleriyle ilişkisi incelenecektir. Araştırma örneklemini, Sivas ilinde ilköğretim ikinci kademede öğrenim gören 126`sı insert ignore into journalissuearticles values(%47.9); kadın ve 137`si insert ignore into journalissuearticles values(%52.1); erkek olmak üzere toplamda 263 kişi oluşturmuştur. Katılımcıların yaş ortalaması 11.29’dur insert ignore into journalissuearticles values( S = 10.81, ranj = 9-13);. Veri toplama araçları olarak, Psikolojik Kontrol Ölçeği, Kendini Belirleme Ölçeği ve Ergenin Sosyal Girişkenliği Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda ergenin kişilerarası ilişkilere katılımını ve sosyal gruba katılımını annenin eğitim düzeyi ve ergenin kendini belirleme düzeyinin pozitif yönde; ana babanın psikolojik kontrolünün insert ignore into journalissuearticles values(saymazlık); ve ergenin yaşının negatif yönde yordadığı; buna karşı yetişkinlerle iletişime katılımını ergenin yaşının negatif yönde, anne eğitim düzeyinin ise pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Sonuçta ergenin ana babadan algıladığı psikolojik kontrolün ergenin farklı alanlardaki girişkenliğini zedelediği, kendini belirleme düzeyi yüksek olan ergenlerin farklı alanlardaki girişkenliklerinin arttığı; yine annenin eğitim düzeyinin ergenlerin girişkenliğini artırıcı bir unsur olduğu ve ergenin yaşının ergen girişkenliğinde önemli bir belirleyici olduğu görülmüştür. 
Keywords : Psikolojik Kontrol, Kendini Belirleme, Girişkenlik