YÖRÜK “YÖRÜR MÜ?” YÖRÜK KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE BİR DENEME

Authors : Hayrettin YİĞİT

Pages : 15-23

Doi:10.17067/asm.497886

View : 22 | Download : 6

Publication Date : 2019-01-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya’dan yüzyıllar önce ayrılarak dünyanın dört bir tarafına göç eden Türk boylarından birçoğu, zaman içerisinde yerleşik hayata geçerken bazı boy ve aşiretler ise konar-göçer yaşamaya devam etmiştir.  Bu konar-göçer hayat tarzını benimseyen Oğuz boylarının birçoğu Anadolu’da Kızılırmak yayının batısından İçel’i de içine alan çizginin batısında kalan bölgeler ile Rumeli topraklarına kadar gelmişler ve yaşamlarını tamamen hayvancılığa bağlı olarak kışın ovalarda yazın da yaylalarda sürdürmüşlerdir. Anadolu’da konar-göçer bu topluluklara Yörük-Türkmen adı verilmiştir. Sosyo-kültürel yaşantılarına bağlı olarak kullanılan yörük kelimesi tarihi belgelerde 14. yüzyıldan itibaren kullanılmıştır. Kelime Anadolu ağızlarında yogrük, yörügen yörük, yürük, yuvruk, yüğrük, yürük, yuvrük, yüyrük gibi fonetik değişikliklere uğramıştır. Söyleyiş farklılıklarından dolayı yörük kelimesinin köken olarak yorı-, yürük, yüğrük kelimelerinden hangisinden geldiği tartışmalara neden olmuş ve net bir sonuca varılmadığı görülmüştür. Makalede bu kelimelerin Türkçenin ilk eserlerinden itibaren kullanımı ve sözlüklerdeki anlamları verilerek genel bir kanıya varmak amaçlanmıştır.
Keywords : Konar Göçer, Yörük, Yürük, Yüğrük, Sözlük