ABDURRAHMAN SAMİ PAŞA’NIN RUMELİ TEFTİŞİ
Authors : Erdoğan KELEŞ
Pages : 46-71
Doi:10.17067/asm.499234
View : 13 | Download : 10
Publication Date : 2019-01-24
Article Type : Research Paper
Abstract :1839 Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra hızlı bir şekilde reform hareketleri başlatıldı. Fermanda herkesin can ve mal güvenliğinin sağlanacağı, mal-mülk sayımı yapılacağı ve verginin herkesin gelirine göre alınacağı ilan edilmişti. Bu maksatla 1840 senesinde Anadolu ve Rumeli taraflarına müfettişler gönderildi. Teftiş hareketi, devletin eskiden beri tercih ettiği bir usul olup, yapılması düşünülen reformların hangi yönde olması gerektiğini tespit etmek için uygulanırdı. Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra ilki 1840 senesinde olmak üzere daha sonraki yıllarda birkaç defa memleketin teftişine girişildi. Ancak bu teftiş hareketleri çeşitli gerekçelerle başarıya ulaşmadı. Mustafa Reşit Paşa ve diğer Tanzimatçılar 1850 senesinde Rumeli ve Anadolu taraflarına müfettiş heyetleri gönderme kararı aldılar. Kasım 1850 tarihinde Rumeli’nin teftişine Abdurrahman Sami Paşa tayin edildi. Abdurrahman Sami Paşa, Ocak 1851’den Ağustos 1851 tarihine kadar Rumeli bölgesinde teftiş faaliyetlerinde bulundu. Görevde kaldığı sekiz ay boyunca bölgenin sosyal, ekonomik ve dini sorunlarına dair tespitler yaptı. Abdurrahman Sami Paşa, Ağustos 1851’de Bosna valiliğine tayin edilince müfettişlik görevi de Meclis-i Vala üyesi Kamil Paşa’ya verildi. Abdurrahman Sami Paşa, görev yaptığı süre boyunca Selanik’ten Bosna’ya kadar Rumeli’nin orta ve batı taraflarını dolaşmış, gezdiği yerler hakkında kaleme aldığı raporları İstanbul’a göndermiştir. Bu teftişin amacı Tanzimat esaslarının uygulanmasının başarılı olup olmadığını tespit etmek ve başarısızlığın nedenlerine dair çözüm yolları aramaktı. Bu çalışmada Abdurrahman Sami Paşa’nın müfettişlik görevi ve gönderdiği raporlar doğrultusunda Rumeli’de Tanzimat’ın uygulanmasına dair bazı tespitlerine yer verilecektirKeywords : Tanzimat, Rumeli, teftiş