18. Yüzyılın Ortalarında Erzurum’da Güvenlik Meselesi (H. 1155-1162/M. 1742-1749 Tarihli 1 Numaralı Erzurum Ahkâm Defteri’ne Göre)

Authors : Feyzanur SUSAM, Yılmaz KARADENİZ

Pages : 220-230

Doi:10.17067/asm.565215

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2019-08-06

Article Type : Other Papers

Abstract :Osmanlı Devleti’nin yükselişini geride bıraktığı ve çevresindeki gelişmeleri geriden takip ettiği yıllarda toplumun içinde bulunduğu durum da pek parlak değildir ve sorunlar giderek artmaktadır. Her toplumda olacağı gibi kargaşa hali Osmanlı toplumunda da suç oranının artmasına neden olmuş ve günlük hayatta karşılaşılan sorunların birçoğu güvenlik zafiyetlerine bağlı gelişmiştir. Eşkıya zümresi kırsal kesimde yaşayan halkın para ve değerli eşyalarını aleni şekilde gasp etmeye başlamış, mala ve toprağa haksız yere müdahale artış göstermiştir. Hırsızlık vakaları da aynı şekilde artmış, insanlar içinde bulundukları şartlara bağlı olarak zaruri veya keyfi soygunlara başlamıştır. Değerli eşya ve takasta para edecek ya da kullanılacak mahsul ve hayvanlar dahi çalınmış, devlet bu suçlara karşı halkı caydırıcı cezalar ile tehdit etse de suç oranında kayda değer bir azalma olmayıp aksine şikâyet defterleri her geçen gün daha da kabaran sayfalara sahip olmuştur. Suçluları idam, kürek, sürgün ve para cezası yıldırmaya yetmemiştir. Buna rağmen devlet her zaman adalet sistemini korumuş ve her sahada uygulamaya çalışmış haksızlığa karşı tolerans göstermemiştir. Daima haklının yanında olmaya ve haksızlığa uğrayan halkın kayıplarını telafi etmesine büyük önem vermiştir. Çalınan malların aynen iade edilmesi, herhangi bir cinayet işlenmesi halinde diyetinin ödenmesi, toprağa ve mala yapılan müdahalenin önlenmesi adına çıkan kararlar bunun kanıtı niteliğindedir.     
Keywords : Ahkâm defterleri, Şekavet, Mal ve para gasbı, Hırsızlık, Katl