İkinci Dünya Savaşı`nda Almanya`nın Türkiye Üzerinden Irak`a Askeri Sevkiyat Gerçekleştirme Tasarısı

Authors : Abdussamed GEÇER

Pages : 479-489

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye İkinci Dünya Savaşı’nın başında İngiltere ve Fransa ile ittifak antlaşması imzalayarak savaştaki siyasi ve olası askeri pozisyonunu ilan etmiş olmasına rağmen, ekonomiyi dış politikanın önemli bir aracı olarak gören Nazilerin Almanya’da iktidara gelmesinden itibaren Almanya’nın Türk dış ticaretinde oldukça önemli bir paya sahip olması ve askeri başarıları, Türkiye’nin bu ülke ile olan ilişkilerini yapıcı bir şekilde yürütmesini zorunlu kılıyordu. Irak’ta iktidarda olan Mihver yanlısı Raşid El Geylani hükümetini İngiliz müdahalesine karşı güçlendirmek isteyen Almanya 1941 yılının Mayıs ayında Türk toprakları üzerinden Irak’a askeri malzeme göndermek için Türkiye’den izin talep etti. Bu talep çerçevesinde, Türkiye ile Almanya arasında askeri malzemelerin Irak’a gönderilmesiyle ilgili gizli bir maddeyi içeren bir saldırmazlık antlaşması imzalanacaktı. Türkiye, İngiltere ile olan ittifakı dolayısıyla bu teklifi kabul etmeye yanaşmadı. Ancak sevkiyatla ilgili müzakerelerin uzaması neticesinde İngiltere Irak’ta kontrolü sağladı ve böylece Türk-Alman Saldırmazlık Antlaşmasının imzalanmasında herhangi bir engel kalmadı.
Keywords : İkinci Dünya Savaşı, Türkiye, Almanya, Irak, İsmet İnönü, Franz von Papen