GAZİANTEP’TE ÖZELLİKLERİNİ YİTİREN BİR GEÇİCİ YERLEŞME ŞEKLİ: BAĞ EVLERİ

Authors : Mehmet Emin SÖNMEZ

Pages : 129-148

View : 33 | Download : 4

Publication Date : 2013-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bağ evleri, genelde bağ alanlarının ortasında çardak, kulübe, bağ evi ve havuz gibi yapılara sahip, çeşitli parsel büyüklüğünde olabilen ve tarımsal üretime yönelik kullanılan geçici kırsal yerleşmelerdir. Anadolu’nun genelinde bağ evleri özellikle üzümün olgunlaştığı ve kurutulduğu dönemde tarımsal üretim amaçlı kullanılmaktadır. Çalışmaya konu olan Gaziantep’te de geçmiş yıllarda bağ evlerinin ortaya çıkışı ve temel kullanım sebebi büyük ölçüde tarımsal üretim amaçlı olmuştur. Fakat özellikle Gaziantep şehrinin hızla büyümesi, yörede sanayinin tarımsal üretimin önüne geçmesi ve şehirde gelir seviyesi yüksek bir nüfus kitlesinin ortaya çıkışı ile Gaziantep’te bağ evlerinin kullanım şekli, sıklığı ve biçimsel özelliklerinin de değişmeye başladığı görülmektedir. Yörede 1990’lı yıllara kadar büyük ölçüde, yaz aylarında üzüm ve Antep fıstığı üretim zamanlarında kullanılan bu yerleşmeler, günümüzde yaz aylarında yazlık olarak kullanıldığı gibi hafta sonları dinlenmek ve hoş vakit geçirmek amacıyla da kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Gaziantep’te bulunan bağ evlerinin işlevlerinde meydana gelen değişimlerin nedenleri ve sonuçları değerlendirilmiş, yerleşmelerin yakın çevresindeki mekânsal değişimleriyle nasıl yeni bir boyut kazandığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunu ortaya koymak amacıyla eski ve yeni bağ evlerinin fiziki yapıları karşılaştırılmış, bağ evlerinin sayısal artışı ile şehrin nüfus, sosyal ve ekonomik yapıları arasındaki bağlantı incelenmiştir
Keywords : Bağ evleri, Gaziantep şehri, mekânsal dönüşüm, arazi kullanımı