Abdurrahman Abdî Paşa`nın Pendname Şerhi İle İsmail Hakkı Bursevi`nin Pendname Şerhi`nin Karşılaştırılması

Authors : Fatih YERDEMİR

Pages : 602-620

Doi:10.17067/asm.822453

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2021-01-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Türklerin kültür yaşamında ve tasavvufi irfanın gelişmesinde önemli bir yer sahibi olan Ferididdün Attar’ın Pendnâme adlı eseri, Türk edebiyatının yansıra Dünya edebiyatında da beğenilerek okunmuş ve Türkçe dâhil birçok dile tercümesi yapılmıştır. Günümüzde bu eser üzerine yapılan çalışmaların çokluğu ve bunun yanında Farsça aslından Türkçeye tercümeleri hala yapılmaya devam edilmesi; bu meşhur eserin içerisindeki bilgilerin, ahlak anlayışının günümüzde bile ölümsüz olduğunu ortaya koymaktadır. Bu eser o kadar çok sevilmiş ve benimsenmiş ki edebiyatımızda bu eserin adıyla anılan edebi bir tür ortaya koyup ona öykünen eserler yazılmıştır. İnsanlara daha iyi bir insan olmayı öğütlemek için yazılan ve manzum bir eser olan Pendname, hem geniş halk kitlelerini ve hem de devleti yönetenleri ahlâkî yönden olgunlaştırmayı, erdemli kılmayı amaçlamıştır. İrfan sahibi ediplerimiz tarafından asırlar boyunca pendname; tercüme edilmiş, kendilerinden birtakım öğütler katarak yani genişleterek telif-tercüme özelliği gösteren bir forma büründürülmüş ya da daha iyi anlaşılması için şerh edilmiştir. Bu eser, hem tercüme, hem telif-tercüme hem de şerh edebiyatımıza çok önemli eserler kazandırmıştır. Pendname’nin daha iyi anlaşılması için yazılan şerhlerde üdebanın kendi mizaçları, anlayışları, inançları ve hayata bakış açılarındaki farklılıklar eserlerine yansımıştır. Bu şerhler de kendi içinde zamanla asıl kitaptan bağımsız telif bir eser gibi anılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Abdurahman Abdî Paşa’nın pendname şerhi ile İsmail Hakkı Bursevî’nin pendname şerhi karşılaştırılacaktır. İki şerhin birbirine benzeyen yönleri ve farklılıklarını ortaya konmaya çalışılacak.
Keywords : şerh, Pendname, Karşılaştırma, Abdî Paşa