Kilis Kentinin Mekânsal Gelişimi (1950-2024)

Authors : Ömer Faruk İncili

Pages : 54-76

Doi:10.17067/asm.1586336

View : 49 | Download : 55

Publication Date : 2025-01-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Kilis kenti mekânsal gelişimini konu alan bu çalışmada geçmişten günümüze mekânsal ve beşeri anlamdaki gelişmelerin fiziksel ortamdaki yayılım sistematiği ele alınmıştır. Çalışma, Kilis kenti gelişiminin zaman ve mekânsal boyutta kapsamlı araştırmasını içermektedir. Bu kapsamda kentin makroformunun tarihi, coğrafi ve planlama açısından değişimi ortaya konulmuştur. Çalışma hem doküman analizi hem de arazi gözlemlerinden elde edilen verilerle desteklenmiştir. Çalışmada izlenen yöntem, 1950 sonrasında Kilis kentine ait hava fotoğrafları, harita ve uydu görüntülerini analiz ederek mekânsal yayılımı ortaya koymak olmuştur. Çalışma kapsamında, Harita Genel Müdürlüğü’nden (HGM); 1950, 1976, 1985 ve 1999 yıllarına ait Kilis kenti mekânsal yayılımını gösteren hava fotoğrafları temin edilmiştir. 1990 yılı kentsel yayılımı için 1:25.000 ölçekli topoğrafya haritasından faydalanılmıştır. 2000 sonrası kentsel yayılım ise 2004, 2014 ve 2024 Google Earth uydu görüntüsü üzerinden analiz edilerek elde edilmiştir. Kentsel mekânın gelişim dinamikleri; Osmanlı hâkimiyetine geçiş, sınırın çizilmesi, mayınlı saha, kaçakçılık, idari fonksiyon değişimi ve son dönem alınan Suriyeli göçü şeklinde belirlenmiştir. Kilis kenti mekânsal gelişimi il olma sürecine kadar yavaş şekilde gelişim göstermiştir. İl olma sürecinden sonra ise kentsel yayılım hız kazanmıştır. Günümüzde kentsel yayılım hızı nüfus baskısı, otomobil kullanımı ve yeni kent kültürünün etkisiyle çeşitli yönlere doğru yayılım, sıçrama ve saçaklanma şeklinde gerçekleşmektedir. Bu süreç sonucunda kentsel mekânın alanı genişlemekte, kırsal alanlar kentsel alanlara dönüşmektedir.
Keywords : Beşeri Coğrafya, Kent Coğrafyası, Kilis, Mekânsal Gelişim