HATAY SOFULAR KÖYÜ AĞZINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜNE KATKILAR I

Authors : Mustafa DEMİR, Ahmet HAŞİMİ

Pages : 147-162

Doi:10.31455/asya.1117957

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ağızlar, bir milletin dil ve kültürünü koruyan ve sonraki nesillere aktaran bir dildeki belli bölgelere mahsus özel konuşma biçimleridir. Ağızlar yazı diliyle eş zamanlı olarak kullanılır ve yazı diline göre daha hızlı değişir. Kitle iletişim araçlarının hızla yaygınlaşması Türkiye Türkçesi ağızlarının hızla yok olmasına yol açmaktadır. Türkiye Türkçesi ağızlarındaki söz varlığı tespit çalışmalarından hareketle Derleme Sözlüğü hazırlanmıştır. Bu sözlük çok kıymetli olmakla birlikte Derleme Sözlüğü’nde bulunmayan pek çok söz varlığı daha sonra yapılan çalışmalarda ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Türkçesi ağızlarından Hatay ili Antakya merkez ilçesine bağlı Sofular köyü ağzından söz varlığı derlemesi yapılmıştır. Çalışmaya konu olan Sofular köyünün bulunduğu bölge tarih boyunca Akalar, Babiller, Hititler, Asurlular, Sakalar, Persler, Makedonyalılar, Romalılar, Müslüman Araplar ve Türklerin yönetimi altına girmiştir. Bu çalışmada derlenen söz varlığı; Derleme Sözlüğü’yle karşılaştırılarark Derleme Sözlüğü’nde farklı anlamda bulunan, Derleme Sözlüğü’nde aynı anlama gelip de farklı biçimde bulunan, Derleme Sözlüğü’nde bulunmayan, Derleme Sözlüğü’ndekiyle aynı biçim ve anlamda kullanılan kelimeler şeklinde sınıflandırılmıştır. Derlenen söz varlığı unsurlarının bir kısmı bugün arkaik sayılabilcek tarihî Türk lehçelerinde de kullanılan kelimelerdir. Bu ve benzeri çalışmalarda da değinildiği üzere Türkiye Türkçesi ağızlarından yapılan söz varlığı derleme çalışmaları Derleme Sözlüğü’ne katkı sunmaya devam etmektedir. Günden güne yok olmaya devam eden Türkiye Türkçesi söz varlığının, derleme çalışmalarıyla kayıt altına alınması önem arz etmektedir.
Keywords : Sofular Köyü, Söz Varlığı, Derleme Sözlüğü, Katkı