Alaturka Zamanın Dağılışı: Mahur Beste

Authors : İlknur Tatar Kırılmış

Pages : 69-81

View : 53 | Download : 75

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserleri üzerine yapılan araştırmalarda, zamana dair tasarrufu her daim dikkat çekmiş ve yazarın bu unsuru romanlarında işleyiş şekli modern romanın delili olarak kabul edilmiştir. Yazarın ilk ve yarım kalmış romanı Mahur Beste, hem zamana dair eserlerine taşıyacağı görüşlerine temel olması açısından hem de bu unsurun kurguya tesiri çerçevesinde önemli bir içeriğe sahiptir. Müellifin bu eserinde ilk olarak işlediği “ zamanın daima değişen ve değiştikçe insanı da değiştirmesine” dair tespiti daha sonra yazdığı Huzur ve Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde de kullanılmıştır. Mahur Beste’nin bütünüyle karakter tahlillerine hasredilip olay örgüsünün ihmal edilmesi ve bu yüzden dağınık bir yapı arz etmesi bugüne kadar bir roman kusuru olarak değerlendirilmiştir. Bu araştırma, alaturka olarak nitelendirilebilecek romandaki vaka zamanının alafrangaya (moderne) dönüşürken yarattığı algı dağılmasının kurmacaya tesirini ortaya çıkarmaya çalıştı. Söz konusu etki Behçet Bey ile beraberinde birçok şahsı romana dâhil etmiş fakat roman karakteri olmalarına da mani olmuştur.. Araştırmanın amacı için romanda zaman unsuruna dair kavramlar ve Osmanlı hayatındaki ismiyle “gurubî zaman” veya “alaturka zaman” algısı dikkate alınmıştır.
Keywords : Ahmet Hamdi Tanpınar, alaturka, gurubi zaman, Mahur Beste