Nevai ve ‘Roman’

Authors : Mehmet KAHRAMAN

Pages : 159-175

View : 6 | Download : 4

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ali Şir Nevai, Türk edebiyatında ‘hamse sahibi’ olarak tanınmaktadır. Romanın özellikle postmodern açılımları, Türk edebiyatında önemli bir yer tutan mesnevi geleneğinin de yeniden değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. Çünkü anlatı türündeki mesneviler, tıpkı romanın ilk ortaya çıkışında olduğu gibi, halk arasında yaşamakta olan anlatıların sanatçılar tarafından yeniden yorumlanarak kaleme alınması sonucu oluşmuşlardır. İçerik bakımından da mesnevilerde, romanlardaki gibi, birçok kişi ve birbirine bağlı birçok olay ustaca anlatılmaktadır. Kendi çevriminde ‘mesnevi’ olarak adlandırılan bu eserler, dünya ölçeğinde düşünmek ve değerlendirmek durumunda olduğumuz günümüz şartlarında ‘roman’ olarak adlandırılmayı hak etmektedir. Nevai’nin Hamse’sinde yar alan mesneviler, olay örgüleri, kurguları, kişileri ve anlatım teknikleri bakımından ele alındığında daha çok postmodern roman nitelikleriyle örtüşmektedir: Olay anlatımı dışında mesnevilerin başında ve sonunda yer alana tevhid, münacat, medhiye ve dua gibi bölümler de postmodern roman yöntemlerinden kolaj tekniği ile açıklanabilecek metinlerdir. Hemen hemen her mesnevinin başında usta sanatçıların daha önce kaleme aldığı konuların kendisi tarafından da yeniden kaleme alınması gerektiği dile getirilmiş, Nevai de bunu bir görev bilerek mesnevilerini yazmıştır. Bu, post modern romanların en önemli niteliği sayılan ‘üstkurmaca’ tekniğinin bir yansıma biçimidir. Ayrıca, aynı olayların yeniden kaleme alınması şeklinde yazılması konusu da postmodern roman anlayışındaki ‘metinlerarasılık’ yöntemiyle doğrudan ilişkilidir
Keywords : Nevai, mesnevi, Hamse, Seba yı Seyyar, post modern