Büyülü Gerçekçilik ve Bazuka Kitabındaki Yansıması

Authors : Mustafa OKÇUL

Pages : 125-141

Doi:10.48139/aybukulliye.1162927

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Büyülü gerçekçilik, Latin Amerika edebiyatıyla birlikte 1950’li yıllardan itibaren popüler olup dünya edebiyatında adını duyuran bir akımdır. Kavramı ilk defa Alman yazar Novalis eserlerinde kullanır. Edebî anlamda ise İtalyan Massimo Bontempelli ve Kübalı romancı Alejo Carpentier kullanırlar. Büyülü gerçekçi anlayışta gerçek ve gerçek üstü olgular birbiriyle çatışmadan ve biri diğerini reddetmeden aynı kurgusal düzlemde bulunur. Büyülü gerçekçi kurgu; folklor ve mitoloji unsurlarından yararlanırken insan gerçekliğini merkeze alan felsefe, sosyal antropoloji, psikoloji gibi bilimlere dayandırılarak oluşturulur. Bu sanatsal anlayış; dış dünya ile kendi iç gerçekliği arasındaki bireyin hayatına ve etkileşimde bulunduğu varlıkların bilinmeyen yönlerine odaklanır. Büyülü gerçekçilik eğilimi; Türk edebiyatında 1980’li yıllardan itibaren Latife Tekin, Hasan Ali Toptaş, Onat Kutlar, Bilge Karasu gibi yazarların kurgusal metinlerinde görülmeye başlanır. Bu yazarlara 2000’li yıllardan itibaren eser vermeye başlayan Murat Uyurkulak da eklenebilir. Bu incelemede yazarın Bazuka kitabı, büyülü gerçekçilik anlayışın Wendy B. Faris tarafından belirlenen özellikleri ve ilkeleri doğrultusunda ele alındı. Bazuka kitabında bulunan dokuz öykünün çoğunda; olağan dışılık, başka âlemlere ait unsurlar, hayaletlerin çeşitli eylemleri, mekân-zaman-kimlik aşınmaları gibi özellikler bakımından büyülü gerçekliğe ait unsurlar iç içe kullanılır. Öykülerde, insan gerçekliği farklı boyutlara taşınarak düşsel, fantastik bir şekilde aktarılır. Metinlerde insan, hayalet ve ölülerin aynı düzlemde yer alması, gövdesiz insanların bulunması, başkaları tarafından fark edilmeyen veya aniden cinsiyet değiştiren kahramanların belirmesi gibi sıra dışı özelikler bakımından Bazuka öykü kitabı büyülü gerçekçilik eğiliminden izler taşımaktadır.
Keywords : Murat Uyurkulak, Bazuka, büyülü gerçekçilik