ISPARTA YÖRESİNDEKİ ÜÇ FARKLI CEVİZ POPULASYONUNUN FENOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN ISLAH AÇISINDAN İNCELENMESİ

Authors : Fatma KOYUNCU, Fatma Akinci YILDIRIM, Mehmet Ali KOYUNCU, Filiz TOSUN

Pages : 123-132

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2005-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cevizde, erkek ve dişi çiçeklerin farklı dönemlerde olgunlaşması optimal meyve tutumunu sınırlandıran en önemli faktördür. Özellikle ilkbahar donlarının riskli olduğu bölgelerde geç yapraklanan ve geç çiçeklenen ağaçların seçilmesi gerekmektedir. Di- ğer taraftan pomolojik özellikleri bakımından standart bir çeşit adayı yeterliliğinde olmayan, ancak geç yapraklanan genotiplerin gen kaynağı olarak korunması melezleme ıslahı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, Isparta ili merkeze bağlı Gelincik köyü ile Atabey ve Yalvaç ilçelerinde bulunan üç farklı ceviz populasyonunda, genotiplerin fenolojik özelliklerinin belirlenmesi ve ıslah bakımından değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Gelincik’te 15, Atabey’de 46 ve Yalvaç’ta 34 genotip incelenmiştir. İncelenen genotiplerin meyve özellikleri bakımından üstün nitelikli olmasına özen gösterilmiştir. Fenolojik özellikler açı- sından populasyonlar ve yıllar arasında farklılık gözlenmiş olup, Atabey populasyonunda, ilk yapraklanma ve çiçeklenme diğer iki populasyona göre yaklaşık 10–12 gün daha erken kaydedilmiştir. İlk yapraklanma, dişi ve erkek çiçek açma tarihleri bakımından genotipler arasında meydana gelen farklılık sırasıyla Atabey’de 18, 17 ve 15 gün; Yalvaç’ta 20, 19 ve 26 gün; Gelincik’te ise 11, 11 ve 14 gün olarak saptanmıştır. İncelenen genotiplerde, protandri özellik Atabey’de %67.4, Yalvaç’ta %79.4 ve Gelincik’te %73.3 olarak belirlenmiştir. Her üç populasyonda da geri kalan genotipler homogami özellik göstermişlerdir.
Keywords : Ceviz Juglans regia L, Genotip, Populasyon, Fenolojik Özellikler