Türkiye’de Belirlenen Bağ Virüs Hastalıklarının Tarihsel Gelişimi ve Önemi

Authors : Birol AKBAŞ, Ali Ferhan MORCA, Sevgi COŞKAN

Pages : 155-165

Doi:10.53471/bahce.1022197

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2021-11-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Türkiye bağcılığı sosyoekonomik anlamda en önemli ürün gruplarının arasında yer almaktadır. Bağlarda birçok zararlı organizma grubu özellikle de virüs enfeksiyonları bitkiyi zayıflatıp, verim ve kalitesinde azalmalara yol açtığından karantina ve sertifikasyonda başı çekmektedir. Son yarım asırda ülke bağ virüs araştırmalarında önemli çalışmalar yapılmış ve özellikle son 20 yılda virüslerin tanımı, karakterizasyonu ve mücadele yöntemleri alanında önemli ilerlemeler kat edilmiştir. Türkiye bağ yetiştiriciliği yapılan alanlarında şu ana kadar viral hastalıklara neden olan yaklaşık 23 virüs ve 5 viroidin varlığı belirlenmiştir. Arabis Mosaic Virüs insert ignore into journalissuearticles values(ArMV);, Grapevine Fanleaf Virüs insert ignore into journalissuearticles values(GFLV);, Grapevine Fleck Virüs insert ignore into journalissuearticles values(GFkV);, Grapevine Leafroll-Associated Viruses insert ignore into journalissuearticles values(GLRaV-1, GLRaV-3); ve Grapevine Virüs A insert ignore into journalissuearticles values(GVA); en yaygın bağ virüsleri arasında yer almaktadır. Grapevine Virüs B insert ignore into journalissuearticles values(GVB);, Grapevine Pinot Gris Virüs insert ignore into journalissuearticles values(GPGV);, Grapevine Roditis Leaf Discoloration-Associated Virüs insert ignore into journalissuearticles values(GRLDaV);, Grapevine Rupestris Stem Pitting-Associated Virüs insert ignore into journalissuearticles values(GRSPaV); ve Grapevine Syrah Virüs 1 insert ignore into journalissuearticles values(GSyV-1); gibi önemli viral etmenler de ülkede rapor edilmiştir. Türkiye’de bağ virüslerinin teşhisinde otsu-odunsu konukçulara indeksleme ve serolojik testler gibi geleneksel analiz yöntemlerinin yanında, moleküler analiz yöntemleri ve son dönemde yeni nesil dizileme teknolojisi insert ignore into journalissuearticles values(Next Generation Sequencing-NGS); gibi DNA dizileme tekniklerinin kullanımı ile teşhis ve karakterizasyon çalışmaları oldukça hızlanmıştır. Bu derlemede Türkiye’de bağ virüslerinin tarihsel gelişimi, oluşturduğu hastalıklar ve ekonomik önemi hakkında kısa bilgilere yer verilmiştir.
Keywords : Türkiye, bağcılık, asma, virüs