In vitro Mutasyon Islahı Çalışmalarına Yönelik Olarak Farklı Gama Işını Kaynaklarının Kalanşo (Kalanchoe blossfeldiana Poelnn.) Yaprak Ayası Eksplantı Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması

Authors : Irmak Çakın, Burak Kunter, Kadriye Yaprak Kantoglu, Aslıhan Göktuğ, Ebru Akyüz Çağdaş, Şeküre Şebnem Ellialtıoğlu

Pages : 312-318

Doi:10.53471/bahce.1539465

View : 35 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Kalanşo (Kalanchoe blossfeldiana Poelnn.) uzun ömürlü iç mekân süs bitkisi türlerinden biri olup in vitro rejenerasyon kabiliyeti yüksektir. Bu araştırmada in vitro mutasyon ıslahı çalışmasına yönelik olarak yaprak ayası eksplantlarında, iki farklı gama ışınlama kaynağında ışınlama yapılarak etkili mutasyon dozlarının belirlenmesi (EMD₅₀) ve kaynak etkisinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaçla her dozda 60’şar yaprak ayası eksplantı olacak şekilde in vitro kültürler on dört farklı dozda (0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 120, 140 ve 160 Gy) Co⁶⁰ (235Gy/h) ve Cs¹³⁷ (821Gy/h) gama ışın kaynakları ile ışınlanmıştır. Işınlanan in vitro eksplantlar ışınlama sonrasında rejenerasyon ortamına (2.0 mg.L⁻¹ TDZ ve 0.5 mg.L⁻¹ NAA) transfer edilmişlerdir. Işınlamayı takip eden kırk beşinci günde eksplantlarda sürgün rejenerasyonu başarı yüzdeleri tespit edilerek iki farklı gama kaynağının etkileri karşılaştırılmıştır. In vitro rejenerasyon amacıyla S2 kodlu uygulamanın (%15’lik NaClO içeren sterilizasyon çözeltisi) ve R3 kodlu 2.0 mg.L⁻¹ TDZ ve 0.5 mg.L⁻¹ NAA içeren MS besin ortamının kullanılabileceği belirlenmiştir. EMD₅₀ dozu olarak; Cs¹³⁷ kaynağı için 79.97 Gy ve Co⁶⁰ kaynağı için ise 103.54 Gy hesaplanmıştır. Bununla birlikte kobalt kaynağı için daha yüksek dozlarda bazı yeni uygulamaların yapılması önerilmiştir.
Keywords : Cs137 (Sezyum 137), Co60 (Kobalt 60), EMD50, Kalanşo (Kalanchoe blossfeldiana Poelnn.)