Hıdırellez Geleneğindeki Cadı İnancı: Balkanlar ve Anadolu Örneği

Authors : Esra ÇAM

Pages : 25-38

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2020-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Baharın gelişi asırlardır avcı, toplayıcı ve tarımla uğraşan toplumlarda önemli görülmüş bahar kutlamaları yapılarak neşeli ile baharın gelişi karşılanmıştır. Daha sonraki dönemlerde toplumların medeniyet daireleri değişse bile bahar kutlamaları gelenek halinde günümüze değin süre gelmiştir. Türk Dünyası’nın dört bir yanında da baharın gelişi kutlanmakta ve kültürel bellekte varlığını sürdürmektedir. Türkler arasında baharın gelişinin kutlandığı Hıdırellez Bayramı pek çok inanç, ritüel ve geleneklerin yaşatıldığı bir kutlamadır. Örneğin; evin bereketinin artması, kısmetin açılması, ev sahibi olunması, iş bulunması, sağlıklı olunması, zengin olunması, başarılı olunması, yılın bol mahsullü ve bereketli geçmesi gibi pek çok dileğin gerçekleşmesi için dualar edilir, uygulamalar yapılır ve bir yıl boyunca bu dileklerin gerçekleşmesi beklenir. Uğursuzluk getireceğini düşünülen pek çok uygulamadan da sakınılır. Hıdırellez ile ilgili bu inanışlar ritüeller, anlatılar sayesinde diri tutulmakta ve böylece gelenek olarak sürmektedir. Balkanlarda yaşayan Türkler arasında da Hıdırellez geleneğinin yaşadığı, yaşatıldığı görülmektedir. Bereketin artması, dileklerin gerçekleşmesi için pek çok uygulamalar yapıldığı gibi aynı zamanda cadılardan korunmak amacıyla da bir takım inançların olduğu, pratiklerin yapıldığı da görülmektedir. Çalışmamızda Balkanlarda Bulgaristan, Moldava ve Makedonya’da yaşayan Türklerin ve Anadolu’daki Hıdırellez Bayramındaki cadı inanışı ile ilgili örneklere yer verilecektir. Türklerdeki Hıdırellez geleneğinin pek çok kaynaktan beslendiği ve de geleneğin sürdürülmesinde efsane, memorat ve pratiklerin önemi değerlendirilecektir.
Keywords : Hıdırellez, inanç, cadı