TÜRKÇEDE *YA- (PARLAMAK) KÖKÜ VE TÜREVLERİ

Authors : Ayten ATAY

Pages : 7-28

View : 17 | Download : 66

Publication Date : 2009-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kendisinden türemiş pek çok isim ve fiil bulunan, anlamı için “parlamak, ışıldamak” diyebileceğimiz *ya- fiil kökü Türkçede çeşitli devir ve şivelerde y-’li ve y-’siz olarak kullanılır. y’nin yanındaki vokali daraltma ve inceltme etkisine de bağlı olarak kelimelerin yalduz~ yılduz~ yulduz~ yüldüz~ ılduz~ ulduz gibi değişik şekilleri görülebilir. Meydana gelen isim ve fiiller daha çok *ya- kökünün -l-, -k-, -n-, -p-, -r-, -ş- ‘li gövdelerinden türemiş olarak görülmektedir. Ortaya çıkan anlamlar ise “parlamak, yakmak, tutuşturmak, parlak, düzgün, pürüzsüz, yıldırım, ateş, sıcaklık vs.”dir.
Keywords : ya kökü, parlamak, türevler, Türk şiveleri