Piyasa Ekonomisi, Özgürlük ve Eşitlik: Friedrich August Von Hayek Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme

Authors : Mehmet KANATLI

Pages : 131-153

Doi:10.25229/beta.1034684

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireysel özgürlük, eşitlik ve adalet gibi olguların piyasa ekonomisine içkin kılınması birçok liberal teorisyen tarafından liberalizmin alâmetifarikası olarak değerlendirilir. Piyasa ekonomisinin katıksız savunucusu olan Friedrich August Von Hayek için de bu durum farksızdır. Bireyi ontolojik bir kategori olarak sosyal teorisinin merkezine alan Hayek’in nazarında özgürlük, bireysel özgürlük, eşitlik ise hukuk önünde eşitlik anlamlarına gelmektedir. Adalet ise, bireyin özgürce davranışlarını sergilemesine zemin hazırlayan piyasa ekonomisin kanun hâkimiyetinde işleyip işlemediğinin ölçütünden ibarettir. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı; Hayek’in piyasa ekonomisi, özgürlük ve eşitlik arasında kurmuş olduğu zorunlu ilişkinin temel çerçevesini çizmek ve bu bağlamda ‘Hayekçi Özgürlük Anlayışı, biçimsel eşitlikler maskesi altında gizlenen bir masaldan mı ibarettir? sorusuna cevap aramaktır. Çalışmada ileri sürülen temel hipotez; özel mülkiyet kavramının çarpıtılarak özgürlüğe içkin kılınması, doğal eşitsizlikler ile yapay eşitsizliklerin biçimsel eşitlik/hukuk önünde eşitlik şeklinde tekdüzeleştirilmesi ve her şeyden önemlisi de piyasa özgürlüğünün siyasal özgürlüğe öncelenmesi Hayekçi Özgürlük Anlayışı’nın belli başlı açmazlarını oluşturmaktadır.
Keywords : Piyasa Ekonomisi, Planlı Ekonomi, Özgürlük, Eşitlik, Hayek