Evrak-ı Dımaşk

Authors : Yusuf Can AKTAY, Yağmur GARDAŞ

Pages : 31-34

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerîm’in Hz. Ebu Bekir döneminde tasnif edilen ve Hz. Osman zamanında çoğaltılarak belli bölgelere  gönderilen, ilk nüshalarından kabul edilen Mushaf gibi erken İslâm devri eserleriyle birlikte Evrâk-ı Dımaşk insert ignore into journalissuearticles values(Şam Belgeleri);;  yaklaşık on asır boyunca bir araya getirilen Kur’ân yaprakları, ciltler ve çeşitli vakıf belgelerinden oluşmaktadır. İslâmiyet’in ilk  asırlarında ceylan derileri üzerine yazılmış olan kayıtlar asırlar içerisinde bu dinin kendi sanatını yaratmasına neden olurken;  Evrâk-ı Dımaşk, binlerce sene içerisinde cereyan eden bu değişimin canlı tanıkları olarak İslâm hat sanatı, tezhip sanatı, ciltleme  sanatı gibi alanlar ile vakıf geleneği konularında günümüze ışık tutmaktadır. Belgeler, uzun yıllar -Ümeyye Camii- Şam Emevî  Camii’nde korunup sonra Topkapı Sarayı’na nakledildiği için adını, geldiği yer olan Şam Emevî Camii’nden almıştır. Emevîyye  Camii çeşitli asırlarda değişik çapta yangınlar geçirmiş, son büyük yangın Eylül 1893 de Osmanlı egemenliğinde II. Abdülhamit  döneminde zuhur etmiştir. Bu büyük yangında camii ile birlikte, bir kısım belge hasar görmüş olmakla birlikte, kurtarılan belgeler  Osmanlı başkentinde muhafaza ve tamir edilmek üzere İslâm ilimleri ve sanat dalları camiasına kazandırılarak ilmi istifade  imkânına kavuşturulmuştur. Bu çalışmada, Şam Evrakları üzerinden olabildiğince Erken İslâm Dönemi eserlerinin özellikleri ile  bu alanlardaki çalışma ve belgelerin günümüze uzanan serüveni tespit edilmeye çalışılmış ve içinde bulunduğumuz dönemde her  biri alanında sanat şaheseri kabul edilen bu belgelerin bakım, onarım, saklama, koruma, paylaşma, teşhir, yayınlama koşullarının  uygunluğuna dair görüşlerimiz ileri sürülmüştür. Araştırmamız sırasında, elde ettiğimiz çeşitli kaynaklara dayanarak, asırlar  öncesine uzanan bu belgelerin günümüz ilim ve sanat camiasında olması gerektiği kadar tanınıp incelenmediği sonucuna  varılmıştır.
Keywords : II Abdülhamit, Ebu Ümeyye, Vakfiye, Yangın