Tarzî-i Efşâr’ın Türkçe Şiirleriyle Farsçada Oluşturduğu Folklorik Bir Üslup

Authors : İsrafil BABACAN

Pages : 21-43

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Tarihte uzun müddet ortak medeniyet dairesi içinde yer alan Türkler ve İranlılar, birbirlerinin dil, kültür ve edebiyatını derinden etkilemişlerdir. Ancak hemen her zaman, Fars dil ve kültürünün Türk şiiri üzerindeki etkisine değinilirken, Türk dil ve kültürünün mukabil etkisinden pek söz edilmemektedir. Oysa Türk dil ve kültürü de Fars edebiyatına kuvvetle tesir etmiştir. İslam sonrası klâsik Fars şiirinin hayal dünyası ve mazmunları üzerinde, Türkçenin kuvvetli bir etkisi vardır. İşte XVII. yüzyıl şairlerinden, Güney Azerbaycan’da yaşayan Tarzî, bu tesirin dil ve üslup yönünü temsil eden örneklerden biridir. Türkçe kelimeleri Farsça kurallara göre çekimlemek ve daha başka yeni uygulamalarıyla “tarzîk” denebilecek sun’î bir üslup icat etmiştir. Onun tarzı, Johanson 2007’deki “kopyalama etkisi”ne benzer kimi özellikleri içerir. Bu üslup Farsçada, folklorik üslubun sınırları içindedir. İlk bakışta mülemmâ zannedilebilecek bu tarz, alay ve latifeye dayanması ve her iki dilin de gramer kurallarına aykırı olması gibi yönleriyle mülemmâdan ayrılır
Keywords : Tarzî i Efşâr, Tarzîk, Latife, Folklorik Üslup, Türk edebiyatının Fars Edebiyatına Etkisi, Karşılaştırmalı Edebiyat